Түзеткіш – айнымалы токты тұрақты токқа түрлендіретін құрылғы.
Түзеткіш – айнымалы токты тұрақты токқа түрлендіретін құрылғы.
Мұндай түрлендіру, егерде тұтынушының қоректенуі тұрақты токпен орындалса, ал электр энергияның көзі айнымалы токтың көзі болса, қажетті болады. Түзеткіштер әртүрлі электронды аспаптарда кең қолданады, себебі – бұл аспаптардың бөліктерінің көбісі тұрақты токпен қоректенеді.
2.1 сурет – Түзеткіштің құрылымдық сұлбасы
Құрылымдық сұлбаның негізі – белгілі сұлба бойынша бір немесе бірнеше диодтардан жиналған түзеткіш. Шығыста тұрақты кернеудің талап ететін шамасын алу үшін, тапсырылған біріншілік u1 кернеуді екіншілік u2 кернеуді үлкейтуге немесе кішірейтуге трансформатор қойылады (2.2 а, б – сурет).
Құрылымдық сұлбаның негізі – белгілі сұлба бойынша бір немесе бірнеше диодтардан жиналған түзеткіш. Шығыста тұрақты кернеудің талап ететін шамасын алу үшін, тапсырылған біріншілік u1 кернеуді екіншілік u2 кернеуді үлкейтуге немесе кішірейтуге трансформатор қойылады (2.2 а, б – сурет).
Түзетудің принципі – диодтік сұлба арқылы u2 кернеудің екі полярлық қисығынан ud кернеудің бір полярлық жартытолқынды қисығын алу (2.2 в –сурет).
ud кернеу түзетілген кернеудің қисығын сипаттайды. Оның тұрақты құрастырушысы Ud түзетілген кернеудің орташа мәні.
Түзетілген кернеудің қисығында тұрақты құрастырушымен бірге айнымалы (толықсу) құрастырушысы бар. Айнымалы құрастырушының қажеттігі жоқ. Сол себептен, түзеткіштің шығысына тегістеуші сүзгіні қосу арқылы түзетілген кернеудің сүзгілеуін орындайды.
Түзеткіштерді диодтардың түрлері, олардың қосу сұлбалары және айнымалы кернеу көздің фазалар бойынша айырады. Сонымен бірге түзеткіштер басқарылмайтын және басқарылатын болып бөлінеді.
2.2 сурет – Бірфазалы түзету кездегі уақыттық диаграммалар
