Бөлім:
|
Қайталау
|
Педагогтіңаты-жөні
|
Куатова Г
|
Күні: 02.09.2022 ж.
|
|
Сынып: 6 « Е »
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Қайталау
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
5.2.1.2 әріптердің берілген мәндері бойынша әріпті өрнектердің мәндерін табу;
5.2.2.1
арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін табу ережесі негізінде теңдеулерді шешу;
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Санды және әріпті өрнектерді біледі
Басым бөлігі өрнектерге амалдардың орындалу ретін анықтай алады; Кейбір оқушылар: арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін табу ережесі негізінде теңдеулерді шеше алады:
|
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушыныңәрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
|
|
|
|
|
Сабақтың басы
|
Сәлеметсің бе?
Математика пәнінен сабағымызды бастаймыз.
Сабағымыздың тақырыбы: 5-сынып математика курсын қайталау
Бүгінгі сабақта:
Сенің меңгеретінің: Санды және әріпті өрнектерді еске түсіресің. Өрнектерге амалдардың орындалу ретін анықтай аласың Арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін табу ережесі негізінде теңдеулерді шешуді қайталайсың
.
|
Оқушылар амандасады. Өтілген тақырыптарды қайталап, амалдардың орындалу реттілігін еске түсіреді
|
Дескриптор:
Санды және әріпті өрнекті ажырата алады;
Белгісіз компонентті табу ережесін біледі
|
|
Сабақтың ортасы
|
Қайталау
Тапсырма №1.
Қосудың қасиеттерін пайдаланып, өрнекті ықшамда:
а)
ә)
б)
Жауабы:
а)
ә)
б)
Тапсырма №2.
Көбейтудің қасиеттерін пайдаланып, өрнекті ықшамда :
a)
ә)
б)
Жауабы:
a)
ә)
б)
Әріпті өрнектерді ықшамдау
1-мысал: әріпті өрнегін ықшамдайық
2-мысал: өрнегін ықшамдайтын болсақ:
.
Әріпті өрнектерді көбейтудің үлестірімділік қасиетін қолдану арқылы
ықшамдау
үлестірімділік қасиетінің сол жағы мен оң жағын орындарын ауыстырсақ,
қосынды көбейтіндіге түрленеді. Дәл осылай айырманы да
көбейтінді түрінде жазуға болады:
.
Бұндай түрлендіруді ортақ көбейткішті жақша сыртына шығару дейді.
Арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін
қалай табамыз?
Арифметикалық амалдар
|
Белгісіз компонентті табу
|
Қарапайым мысал
|
Тексеру
|
Қосу амалы
|
|
,
|
|
Азайту амалы
|
|
,
;
|
|
|
Көбейту амалы
|
|
,
;
|
|
Бөлу амалы
|
|
,
;
|
|
|
Анықтама. Құрамында әріппен белгіленген белгісіз
саны бар теңдікті теңдеу деп атайды.
Мысалы: – теңдеу, Оқ О сжжж
, мұндағы – белгісіз сан.
Шешуі:
– теңдеудің түбірі.
Анықтама. Теңдеудің түбірі дегеніміз – әріптің теңдеуді
тура санды теңдікке айналдыратын мәні.
Теңдеуді шешу дегеніміз – оның барлық түбірлерін табу немесе оның
бірде-бір түбірі болмайтынына көз жеткізу.
Мысалдар қарастырайық:
1-мысал.
теңдеуін шешейік.
Шешуі:
89·(b+13)=7120
– белгісіз көбейткіш,
ендеше белгісіз
көбейткішті табу үшін
көбейтіндінің мәнін белгілі көбейткішке
бөлеміз
b+13=80мүндағы b-белгісіз қосылғыш,
белгісіз қосылғышты табу үшін қосындының мәнін
мәнінен қосылғышты азайту керек
b=80-13
– теңдеудің түбірі.
|
|
Оқушылар тапсырмаларды орындап,дәптерге жазады. Қосудың, көбейтудің қасиеттерін пайдаланып, өрнекті ықшамдайды
Оқушылар өрнекті ықшамдайды. Анықтамаларды еске түсіреді
|
|
|
Бекіту
|
Сабағымызды қорытындылайық. Өзіңізді өзіңіз бағалаңыз. Әр сөйлем бойынша өзіңізге смайлик арқылы баға беріңіз:
• әріптің мәні берілген жағдайда өрнектің мәнін таба аламын ;
• ортақ көбейткішті жақса сыртына шығаруды білемін.
арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін таба аламын?
|
Оқушы әр сөйлемді оқып, жауаптарын дұрыс тауып смайлк арқылы бағалайды
|
Оқушылар өзін өзі бағалайды
|
|
Қосымша тапсырма
Теңдеулерді шешіңдер:
а) x+17=98;
ә) 192:a=16;
б) 19x=76;
в) 13y-15=50.
Жауабы:
а) x+17=98, ә)192:a=16,
x=98-17, a=192:16,
x=81; a=12;
тексеру:81+17=98; тексеру:192:12=16;
б)19x=76, в) 13y-15=50,
x=76:19, 13y=50+15,
x=4; 13y=65,
тексеру:19∙4=76; y=5
тексеру:13∙5-15=60.
.Тапсырма №2.
Теңдеулердің түбірін табыңдар:
a) 6x+40=70;
ә) (x-23)∙14=56;
б) (200+x):12=32;
в) (x+58)-37=91.
Жауабы:
a) 6x+40=70; ә) (x-23)∙14=56;
6x=70-40, x-23=56:14,
6x=30, x-23=4,
x=5; x=27;
тексеру: 6∙5+40=70; тексеру: (27-23)∙14=56;
б) (200+x):12=32; в) (x+58)-37=91
200+x=32∙12, x+58=91+37,
200+x=384, x+58=128,
x=184; x=70.
тексеру:(200+184):12=32; тексеру:(70+58)-37=91.
Достарыңызбен бөлісу: |
