14 1-кесте. Сабақты жоспарлау, бақылау және талқылау кестесі Пән Сабақтың тақырыбы Мұғалім/бақылаушы
Осы Lesson Study-дегі оқу мақсаты қандай (ол тізбектелген сабақтар топтамасының бір бөлігі болуы мүмкін). Осы Lesson Study-де қандай әдістемені жетілдіруді/әзірлеуді мақсат етіп қойдыңыз?
Ағымдағы жетістіктер мен табыс критерийлері Олардан сабақ соңында белгілі бір аспекті бойынша қандай нәтиже күтетініңізді сипаттаңыз.
Оқушылар нені істей алды? (Олар қандай нәтижелерге жетті және оның қандай дәлелдері бар?)
Алғашқы ойлар
Сабақтан кейін бақылаудағы оқушылардың пікірін білу
«... Олар[оқушылар]бүкілоқуүдерісінқолғаалады, олүшінжауапбередіжәнебұлістеоларғакөмеккөрсетіледі. Бұл - ғажап, себебі ... оларбізүшіноларға көмек көрсетуге жағдайжасайотырып,бізбенбайланыстажұмысістейді.Таңқаларлық,шыныментаңқаларлыққұбылыс!»
Ұсынылатын іс-әрекеттер Ұлыбританияда Lesson Study топтары зерттеу аяқталған соң оқушылардың пікірінше, не пайдалы болғанын, олардың нені білгенін және олардың көзқарасы бойынша, оны одан да пайдалырақ ету үшін, сабақты тағы бір рет өткізсе нені өзгертуге болатыны туралы пікірін білу үшін бақылаудағы оқушылармен жиі сұхбаттасып тұрады.
Сұхбат ұзаққа созылмай (5 минуттан аспағаны дұрыс), барлық бақылаудағы оқушылармен бір уақытта немесе жеке- жеке жүргізілуі мүмкін.
Оқушылардан жауап алуды мүмкіндік туысымен бірден, ең дұрысы - Lesson Study аяқталған соң өткізген дұрыс.
Өзіңіздің жазбаларыңызда олардың кейбір жауаптарын түртіп алуға тырысыңыз.
Кейде бақылаудағы оқушылармен бірге оқитын топтардағы басқа оқушылардан да жауап алынады. Бұл жауаптарды әр түрлі тұрғыдан қарастыруға мүмкіндік бергенімен, жиналған мәліметтерді жүйелеуді қиындатып жіберуі мүмкін.
Түсініктемелер
2-кесте.
Бақылаудағы оқушыларға қоюға ұсынылатын сұрақтар
Сабақтан кейін бақылаудағы оқушыларға қоюға ұсынылатын сұрақтар
Саған сабақта бәрінен де не ұнады?
Сен нені үйрендің? Бұрын істей алмағандарыңнан қазір нені істей аласың? Нені жақсырақ істей аласың? Қаншалықты жақсы? т.б.
Оқытудың қай бөлігі сен үшін барынша тиімді болды?
Егер дәл осы сабақ басқа топта өткізілетін болса, нені өзгертер едің? Неліктен бұл бөлігін өзгертер едің?
Ұсынылатын іс-әрекеттер Lesson Study тобына мүмкіндік болса сабақтан кейін бірден жиналу қажет (әрине, сабақ өткеннен кейін 24 сағаттан кешіктірмей). Сіз топ мүшелерін Lesson Study-ден кейінгі жетістікті талқылау критерийлерімен таныстыра аласыз:
сыни пікірлер мен ұсыныстарға ашық болу;
бақылаулар нәтижелерін қабылдау және сәтсіздіктерді ақтауға тырыспау;
сабақтан кейінгі талқылауды бірлесіп оқыту әдісі ретінде бағалау;
бақылау кестесінде/жоспарында нақты мақсаттар мен мәселелерді белгілеу;
талқылаудың «модераторын» (талқылауға позитивті бағыт беріп отыратын төраға) тағайындау, бұл рөлді ол адамның қызметімен байланыстыруға болады;
Талқылау барысында Lesson Study тобының білім алғандығын жазып алып отыратын және соңында осы топ мүшелеріне немесе топқа кірмейтін адамдарға түсініктеме беретін «кеңесшіні» (соңғы түсініктеме беретін адам) тағайындау. Бұл адам мектеп қызметкері болмауы да мүмкін. (Takahashi, 2005).
Ең бастысы, талдауды оқытудан емес, бақылаудағы оқушылар(менбасқаоқушылардың) оқуын, білімалғандығын қадағалаудан бастау керектігін ұмытпау керек (3-суретті қараңыз). Бұл реттілік оқушылардың білім алуына баса назар аударып, мұғалімдердің оқытуын талқылауға ойысып кетуге жол бермеуге көмектеседі, себебі талқылаудың соңғы түрі мұғалімдерге субъективті және кәсіптік дамуға ықпал ете алмайтындай болып көрінуі мүмкін (3-суретті қараңыз).
Қол қойып, күнін жазыңыз.
Түсініктемелерді мұғалімдер бөлмесіндегі кәсіби даму журналында сақтаңыз.
