Останай академиясы

Өз мақсатқа жету үшін өзін-өзі өлтіру қауіп-қатер жолымен ізденетін адамдарының қыр көрсету-бопсалық мінез-құлқының кезінде эгоцентризмді, сонымен қатар оның парадоксалдық қасиеті көрінісін бақылауына болады. Адам өзін-өзі өлтіру міндет қылмай, осындай мінез-құлықтың түрі көрініс суицидалдық қауіп-қатерлер ерте ма кеш па дағдарысқа шағылысу үйреншікті әдіске еліктеуі шын суицидке айналады.

Суицидалдық мінез-құлқындағы эгоцентризмді невротиктің эгоцентризммен салыстыру кезіндегі азап көру жағдайда невротиктің эгоцентризмі қояншық нервоз кезінде намысқор мен өз-өзін жоғарлауға бағытталғанын байқаймыз; ал суицидентінің эгоцентризмі өз–өзін жоюға дейін баратындай өз абройынан бас тарту қасиетіне тап болады, осының бәрі өзіне-өзі терістіліктің соңғы дәрежесін көрсетеді.

Аутоагрессия. Суицидологтардың бір қатары аутоагрессияны суицидалдық мінез-құлқын анықтайтын қасиет болып табылады деп есептейді. Аутоагрессия – өзін-өзі жағымсыз қатынас, бірақ бұл толық анықтама емес, өйткені бұл өз сапасының кемшілігін, әрекетке қабілетсіздігі бойынша қатты қайғыратын невротик үшін сипатталуға да болады («Мен» - бақытсыз адаммын). Аутоагрессия кезінде жағымсыз қатынас соңғы дәрежеге жетеді.

Психикалық науқас адамдарда жиі өзін-өзі айыптауға, өзін-өзі жазалауға дейін баратындай, өз жазығын өлшеусіз асырып жіберуге баратындай үрдістерді байқауға болады.

Әр қатынас, соның ішінде суициденттің өзіне агрессиялық қатынас эмоциямен ғана шектелмейді (аутоагрессия жиына кінәлі және депрессия сезімі кіреді), соған тағы конгнитивтік компонент кіреді: соңғы жағымсыз өзін бағалауы және пресуицидалдық мен суицидалдық әрекеттері.

Әрдайым суициденттің мінез-құлығында аутоагрессияның болатынын алдында жақын адамдар бойынша күмәнділік, жөнсіз айыптау мен тағы басқа көріністерден тұратын гетероагрессия болып табылады. Суицидентінің гетероагрессиялығы өзін-өзі өлтіруге жақын жағдайлардың арасында орын табатындай адамдарының байқалатын байсалды қатынасымен жанамамен расталады. Адамның өліміне немқұрайлы көзқарасты гетероагрессияның көрінісі деп есептеуге болады.

Осындай агрессиялық мінез-құлық күшінде, суицидентке дағдарыстан шығу мүмкіндігі бар деген, оның өмірдегі оңды жақтарын көрсетуі жақын адамдардың әсер ету әрекеттері кері нәтижені көрсетеді және аутоагрессияны, пессимистикалық жеке қондырғыны одан әрі нығайтады.

Абзалы, жекелік дезадаптация жағдайын жетілдіру кезінде аутоагрессия ең ауыр сәті болып табылады. Күмәнсіз, аутоагрессия мен суициденттің пессимистикалық жекелік қондырғысының өзара келісуі бар.