«Қорғауға жіберілді» 2022 ж

баланы көшбасшы ретінде қалай тәрбиелеу керек

жүктеу/скачать 88.17 Kb.

бет	4/4
Дата	31.12.2022
өлшемі	88.17 Kb.
	#405247

1 2 3 4

Байланысты:
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС ЖАДЫРА
«Цветная вечеринка» , күзгі демалыс іс-шара, 144 Нұрлыбек Нұрайым, БЖБ 1 талдау 6-сынып, 8кл геои 4ток, 11,22, 20-билет, «Еңбек түбі - береке» Тәрбие сағаты, Бастауышта АКТ аружан, XVIII 2-M5

баланы көшбасшы ретінде қалай тәрбиелеу керек, бұл үшін не істеу керек және нені үйрету керек?
Бала көшбасшысының белгілері
Көшбасшылыққа бейімділік болмаса, басқаларды басқара алмаса, адам жетістікке жете алмайды. Сонымен қатар, кейбір ата-аналар, егер балада мұндай бейімділік болса, онда басқа ештеңе істеудің қажеті жоқ деп санайды.
Шындығында, бала бұл кезеңнен асып түсіп, оны ұмытып кетуі мүмкін. Осы себепті ата-ана осы бейімділіктерді дамытуға көмектесіп, егер бар болса, қолдап, дұрыс бағытқа бағыттауы керек, осылайша болашақта бала өз мүмкіндіктерін кезең-кезеңімен кеңейте отырып, оларды өз бетінше пайдаланып, өмір бойы жетекшілік ете алады.
Ата-аналар көбінесе баласын барлық нәрсеге баулуға тырысады, оны көшбасшы ету үшін онымен әрқашан дерлік келіседі. Бұл мінез-құлықты 100% сенімділікпен қате деп атауға болады.
Мұндай рұқсат беру нағыз көшбасшылық емес, соңында бала тәуелді және бақыланбайтын болады. Баладағы көшбасшылық белгілерді қалай тануға болатынын қарастырайық:

Көшбасшы өз мақсаттарына ашуланшақтықпен және бәріне көрсетуге тырыспайды. Ерте жаста көшбасшы бала айналасындағы балаларды оңай қызықтырады, қандай да бір түрін ойлап табады қызықты ойын, күткендей, барлығына ережелерді түсіндіреді.
Мұндай балалар қашпайды қақтығыс жағдайларыжәне әрқашан өз әрекеттеріне жауапты. Олар қандай да бір ерекше жолмен басқалардан ерекшеленуге тырыспайды, шын мәнінде, мұндай балаларды қарапайым көзбен көруге болады, олар өздерін түсінбей, көпшіліктің арасынан ерекшеленеді.
Ата-аналар да шынайы көшбасшының барлық жерде және барлық жерде үстемдік етуі керек екенін түсінуі керек. Нағыз көшбасшы ұғымын баланың тұлғалық қасиеттерімен шатастырмаңыз. Егер сіздің балаңыз өзін үйде командир сияқты ұстаса және қоғамда, оның ішінде балабақшада тыныштықты қалайтын болса, бұл оның тапқырлығы және ол тек үйде ғана бұйрық бере алатынын түсінеді.

Әдетте, балада көшбасшылық белгілер ерте балалық шақтан пайда болады және оларды үш жасында байқауға болады. Көшбасшылық балалар болашақты қалай жоспарлауды біледі және жақсы көреді, оқиғалардың нәтижесінің бірнеше нұсқасын бірден есептейді.
Көшбасшы сәби ата-анасының оған ойнауға бірдеңе беруін немесе бірдеңе істеуді ұсынуын күтпейді. Оған бұл қажет емес, өйткені ол бұл кәсіппен өз бетімен еш қиындықсыз айналысады, өзі үшін әртүрлі әрекеттер мен ойындарды ойлап табады.
Егер балада қулық сияқты қасиет болса, бұл жаман емес, бірақ баланың көшбасшысы жанжалды бейбіт келіссөздер арқылы шеше алады және дауға немесе жанжалға қатысушылардың барлығын бақытты ету үшін қолдан келгеннің бәрін жасайды. Бұл болашақ дипломат пен нағыз көшбасшының белгісі.
Көшбасшылық қабілеті бар балалар білуге құмар адамдар, олар өздеріне қажетті ақпаратты бақылауды, талдауды және таңдауды жақсы көреді.
Көшбасшы бала өз шешімдеріне сенімді, оларға күмән келтірмейді және сол арқылы басқаларды оның пікірі толығымен дұрыс және тыңдауға тұрарлық екеніне сендіреді.

Көшбасшыға тән қасиеттер барлық балаларда ерте балалық шақтан көрінбейді, ата-аналар олардың қашан пайда болатынын күтуге болмайды, өйткені бұлай болмауы мүмкін. Сондықтан ата-ана баласына көшбасшылық қасиеттерді өз бетінше сіңіріп, дамытуы керек.

Осы жерде бірден атап өткім келеді, көшбасшы дегеніміз – алдына қойған мақсатына жету үшін қандай болса да, басынан асып кететін тиран емес, ол өмірде барлығына өзі қол жеткізе алатын, оның үстіне адами жолмен, зорлық-зомбылықсыз, агрессиясыз қол жеткізе алатын адам. .

Баланың жеке басының дамуын қадағаламасаңыз, балабақшада байқалған көшбасшылық қасиеттер ақырында тиранияға айналуы мүмкін. Көптеген ересектер күшті сезініп, өздерін басқара алмайтынын түсіну керек, содан кейін 3-5 жастағы балалар туралы айтуға болады.

Балабақшада білікті тәрбиешілер жұмыс істесе, басшыны оңай анықтап, оның осы «жүкті» дұрыс көтеруіне көмектеседі. Балабақшада балалар айналысып, дамып келе жатқанына қарамастан, ата-аналар бала тәрбиесінен алшақ кетпеуі керек, өйткені олар баланы көшбасшылық қасиеттерге тәрбиелей отырып, оны көшбасшы болуға үйрете алады.
Сыныптағы жетекші балалар
Көшбасшылық - бұл бүкіл әлемде барлығы бәсекеге түсетін нәрсе. Үлкен болсын, бала болсын, бәрі бірінші болғысы келеді. Бәрін де, бәрін де жоққа шығаратын, бәріне немқұрайлы қарайтын, бірақ жүрегінде басшының орнында болғысы келетін адамдар бар.
Мектеп – көшбасшылық қасиеттер қазірдің өзінде айқын көрінетін орын. Оқытушылар кіргеніне қарамастан оқу орындарыпсихолог болуы керек және адамдарды түсінуі керек, тіпті олар басшыны қателесіп таңдайды (бұл мінез-құлықтың көптеген себептері болуы мүмкін, оның ішінде жеке жанашырлық).
Ата-ана баласын сынып жетекшісі етіп тағайындаса, өмірде көшбасшы болады деп ойламауы керек. Көбінесе кейбіреулер командир болып тағайындалады, ал сыныптастарды бейресми сынып жетекшілері деп аталатын басқа балалар «бақылайды».

Егер баланың ұйымдастырушылық қабілеті болса, ол көшбасшы бола алады.

Мұндай адамдар жауапкершіліктен қорықпайды, мұндай балалардың ерік аясы мектеп жасында жеткілікті түрде дамыған. Көшбасшы бала әрдайым жақсы көрмейді, бірақ соған қарамастан олар оны тыңдайды, құрметтейді және белгілі бір дәрежеде одан қорқады.
Кез келген қоғамда, соның ішінде мектеп сыныбында адамдар бірнеше топқа бөлінеді, олардың әрқайсысының өз көшбасшысы бар. Осыған қарамастан, сыныпта басты болып табылатын жалпы көшбасшы бар. Мұндай бала бұл үшін ерекше күш жұмсамай-ақ көпшіліктің пікіріне әсер ете алады.
Көшбасшы балаға тек сыныптастары ғана емес, ата-аналар мен мұғалімдер де қолдау көрсетуі керек. Үлкендердің мойындауының бұл растауы баланы одан әрі дамытуға ұмтылуға ынталандырады.

Көптеген жағымды және жағымды аспектілерге қарамастан, баланың көшбасшылығында жағымсыз жақтары мен салдары бар.

Сыныптағы көшбасшы үнемі қандай да бір психологиялық күйзелісте болатынын түсіну керек. Ол сүрінуден қорқады, өйткені ең кішкентай қателік немесе қадағалау оның мәртебесін шайқауы мүмкін.
Ата-аналар көшбасшы балаға қиындық тудыратынын, олардың қолдауы оқушының табысы мен жан тыныштығының кепілі екенін түсінуі керек.
Ата-аналар да әркімнің және әркімнің пікіріне тәуелді болудың қажеті жоқ, ең бастысы оны отбасы мен жақын достары қолдайтынын, тек олардың пікірін тыңдау керектігін түсіндіруі керек.

Егер мектептегі қыздар да, ұлдар да сіздің балаңызбен дос болғысы келсе, бұл өте жақсы, өйткені коммуникативті қабілеттерге ие адамдар. Мұндай балалар ешкімді ренжітуге ұмтылмайды, бірақ олар ешқашан өздерін ренжітпейді, олар өздері үшін және олардан әлсіздерге қарсы тұра алады. Дәл осы мінез-құлық арқылы көшбасшылар өз беделіне ие болып, айналасындағыларды жаулап алады.
Баланы айналасындағылардың бәрі жақсы көрсе, ол өзін жайлы сезінеді. Оңай байланыс жасайды және мектепке қуана барады.
Бірақ мұнда да нюанстар бар - әмбебап сүйіспеншілікке үйрену, көшбасшы басқалардың көңілін қалдырудан қорқады және оған не қажет және ол үшін не маңызды екенін ұмытады.
Ата-ана баласына сен бәріне жақсы бола алмайтыныңды түсіндіруі керек.

Отбасындағы көшбасшы бала

Егер сіздің балаңыз сіздің сыныңызды ерте балалық шақтан қабылдамаса, ол өзі шешім қабылдайды және барлық жерде және барлық жерде бірінші болуға тырысады, мүмкін сіздің отбасыңызда болашақ көшбасшы өсіп келе жатқан шығар, немесе сіз балаңызды дұрыс тәрбиелемейсіз. «Көшбасшылық қасиеттерді баланың қыңырлығынан және бақылаусыздығынан қалай ажыратуға болады?» - біз дәл қазір анықтаймыз.
Мұндай жағдайларда ата-ана ең алдымен шыдамдылыққа ие болып, өзінің «қолбасшысын» түсінуге үйренуі керек. Анасы мен әкесі баланың осы немесе басқа сөзі немесе мінез-құлқы қандай жағдайда рұқсат етілетінін және қай жерде «түбірін кесу» керектігін түсінуі керек.
Бала бойындағы көшбасшының туа біткен қасиеттері оның өмірінің алғашқы жылдарында көрінуі мүмкін:

барлық ойыншықтарды өзін-өзі басқару
үстелде, көшеде әмірші дауыс
жаңа ойындарды өз бетінше ұйымдастыру
басқа балаларды сіздің қарым-қатынасыңызға және ойындарыңызға қатыстыру

Ата-аналар көшбасшы балалар мектепте өте жақсы оқитынына жиі сенеді, бірақ бұл әрдайым бола бермейді, өйткені олардың оқуда емес, басқаларды өз еркімен «жеңуде» бірінші болуды қалайды. , ата-аналар оқу үдерісін бақылауы керек, және әр нәрсенің өз жолымен жүруіне жол бермеу керек.

Ата-аналар отбасындағы көшбасшы баламен қарым-қатынас жасаудың кейбір ережелерін білуі керек:

Баланы үйде немесе мектепте «бұйрық бергені» үшін бірден ұрысып, жазалауға болмайды: бұл оның бойында агрессия мен барлығына деген өшпенділік сезімін оятуы мүмкін. Сіз балаңызға адал болуды үйренуіңіз керек. Бұл оның бәріне еріну керек дегенді білдірмейді. Тек оған құрмет көрсетіңіз және оның іс-әрекетіне, идеяларына қызығушылық танытыңыз, содан кейін ол өзі сияқты қабылданатынын түсініп, көптеген ымыраға келеді.
Балаңызбен жиі сөйлесіңіз, оны сізбен бәрін бөлісуге үйретіңіз. Егер қандай да бір жағдайда ол дұрыс емес болса, сіз оны бұл үшін ұрыспайсыз, оны қалай дұрыс және неліктен жасау керектігін түсіндіріп берсеңіз, бала сізге сене бастайтынын және сізді тыңдайтынын көрсетіңіз. Осылайша, ата-ана баланы бақылап, бағыттай алады.
Егер отбасында бірнеше басшылар болса, бір-бірін «жеудің» қажеті жоқ, күш-жігеріңізді біріктіріп, бар жауапкершілікті бөлгеніңіз дұрыс. Әрбір басшы мұны жақсы көреді.

Ең бастысы, балаңызды түсініп, дұрыс сөзбен, мінез-құлықпен оның кейбір жағдайларда қателесуі мүмкін екенін және оны сөкпей, итермелейтінін жеткізіңіз, сонда баланың көшбасшылығы барлық отбасы мүшелеріне қуаныш әкеледі. .

Балаларға арналған көшбасшыны анықтау ойындары

Әрбір бала ойнағанды жақсы көреді, сондықтан ата-ананың онымен қарым-қатынасы ойын түрінде болуы керек, сонда бала оған ұсынылған барлық ақпарат пен кеңестерді жақсы қабылдайды. Баланың көшбасшылық қасиеттерін анықтауға арналған қандай ойындар бар екенін айтайық.

Балалар лагерьлерінде, балабақшаларында және мектептерінде өткізілетін бірінші, ең қарапайым ойын – жетекші, кеңесші немесе мұғалім ақылдаспай-ақ, балалардың белгілі бір санын жоғары көтеруді сұрайды. Бір айта кетерлігі, қанша адамның аты аталса да, басшылар қашанда тік тұрады.
Екінші ойын сайысы – балаларға қол ұстасып, қандай да бір геометриялық фигураны жасауды сұрау. Көшбасшы бірден процесті басқара бастайды және барлығын өз орындарына қояды.
«Үй салу» ойыны. Ересек адам балаларды сынықтардан үй салуға шақырады және бұл процеске белгілі бір уақыт береді. Көшбасшы бала бірден үй салуға асықпайды, жұмысты үйлестіру үшін және топтың белгіленген уақытта ақша салуы үшін кім және не істейтінін ойлайды.

Сіз мұндай ойындарды көп елестете аласыз, олардың тақырыптары өте әртүрлі болуы мүмкін. Негізінде, қандай ойын болса да, оның ішінен көшбасшыны көзбен көруге болады, ол жетекшілік етуге, айналасындағыларды біріктіруге, процеске барлығын тартуға тырысады.

Баланы көшбасшы етіп тәрбиелеу үшін тиран болу және оның әрбір қадамын орындау міндетті емес. Ең бастысы, балаңызбен араласыңыз, оны зерттеңіз, оның досы, тәлімгері болыңыз, содан кейін сіздің отбасыңызда болашақта көптеген жетістіктерге жететін және сіздің қолдауыңыз бен түсінігіңіз үшін алғыс айтатын көшбасшы өседі.

2.2.Бейне: Көшбасшыны баладан қалай тәрбиелеу керек?
Нұсқаулар
Баланың барлық қызықты, жаңа нәрсені үйренуге деген ынтасын ынталандыруға тырысыңыз, тек берілгенді ғана емес.
Егер сіз оның табысқа жете алмайтынына алаңдасаңыз, тәуекелсіз ештеңеге қол жеткізу мүмкін еместігін түсіндіріңіз. Бірақ оған тәуекелдің ақылға қонымды шектерде болуы керек екенін жеткізіңіз. Мысалы, жақын маңдағы көліктің алдынан жолды кесіп өту ақымақтық.
Өз-өзіне деген сенімділік баланың бойында алғашқы қадамдардан бастап тәрбиеленетінін ұмытпаңыз, сондықтан оны сіңіріңіз, жігерлендіріңіз. Қабілетіңіз қаншалықты жоғары болса да, ең алдымен табысқа сену керек екенін және оның оны орындай алатынын түсіндіріңіз. Адамдар одан кейін емес, өзіне сенімді адамның артынан баруға дайын. Шешімділік оның өмірінде бірнеше рет пайдалы болады.
Балаңызды қателіктен орынсыз қорғамаңыз, өйткені нәтижесінде ол практикалық тәжірибе жинақтайды, шешімді өзі қабылдауға, сонымен қатар олар үшін жауапты болуға үйренеді. Сондықтан одан шаң бөлшектерін үрлемеңіз және оны қате қадамнан қорғауға тырыспаңыз.
Балаңызға бірден көмектесуге асықпаңыз, жолда қиындықтар туындаса, оған бірдеңе жасамаңыз. Оның бұл мәселеден қалай шығуға болатыны туралы ұсыныстарын біліңіз. Өйткені, өз нұсқасын ұсына білу және оны шешудің мүмкіндіктері көшбасшыға тән қасиет. Егер ол дұрыс емес ұсыныс жасаса, оған дұрыс жолды беруге тырысыңыз. Бірақ оған ештеңе керек емес, маған айт.
Балаңыздың арманы өмірден қаншалықты алыс болса да армандасын. Бірақ оның армандамай, оларды жүзеге асыру туралы ойлауы өте маңызды.
Көшбасшылықтың практикалық дағдыларын дамыту. Балаңызды секцияға, үйірмеге жазыңыз, онда ол қарым-қатынас саласында және балалармен және ересектермен қарым-қатынас құру қабілетінде тәжірибе жинақтай алады.
Егер бала не қалайтынын түсінбесе, оның мүдделерін анықтауға көмектесіңіз. Өзіне таныс салада әрекет ету арқылы ол көшбасшылықтың негізінде жатқан сенімділікке ие болады.
Балаңызға достарымен ғана емес, барлық балалармен жақсы қарым-қатынаста болуды үйретіңіз. Онымен көшбасшының бір құпиясымен бөлісіңіз - күнде адамдармен амандасып, оларға күлімдеу.
Балаңызды үлкен аудитория алдында еркін сөйлеуге шақырыңыз. Бұл шеберлік көшбасшының басты қасиеттерінің бірі болып табылады. Оған қалай дұрыс орындау керектігін айтыңыз. Үйде жаттығуға рұқсат етіңіз: үйренген өлеңдерді, прозаларды дауыстап оқыңыз. Оның назарын қай жерде қаттырақ немесе жұмсақ айту керек, қай жерде мәнерлі айту керек, нені баса көрсету керек. Мәтінді талдауға, негізгі үзінділерді оқшаулауға үйрету.
Сынды қинамай, ренжітпей, ұятсыз қабылдай білуге тәрбиелеу. Бірақ сын да кемшіліктерді түзетуге бағытталуы керек. Баланы кемсітуге болмайды. Әркімнің көзінше емес, оңаша сынау керек. Еңбегіне түсініктеме беріңіз, баланың қабілетін төмендетпеңіз. Мысалы, сіздің қызыңыз ас үйде погром бастаса, ант беруге асықпаңыз, оның не істейтінін сұраңыз. Мүмкін ол сіздің келуіңізге бірдеңе дайындағысы келді, бірақ ол нәтиже бермеді.
Балаңызды жетістіктері мен әрекеттерін шынайы бағалауға үйретіңіз. Егер сізде шынымен жоқ болса, ойдан шығарылған талантты мақтамаңыз. Мұндай балалардың өзін-өзі бағалауы жеткіліксіз, өзін-өзі бағалауы өседі. Үлкендерден мақтауға дағдыланған олар оны құрбыларынан күтеді, ал оның есесіне олар келемежге ұшырайды, өйткені олар ешнәрсе үшін болмаса, мақтамайды. Кез келген дағды тәжірибені қажет ететінін әдептілікпен түсіндіріп, ең жақсы жолды ұсынып, көмек көрсету арқылы баланың тәуелсіз болуға деген ұмтылысын қолдаңыз.

2.2.
2.3.

Қазіргі ақпараттық заман талабына сай оқушыларға жаңа дағдыларды тиімді қалыптастыру үшін жаңа дағдыларды мұғалімдер өздері меңгеруі керек. Ол үшін әр мұғалім өзін білім алушы ретінде сезінуі тиіс. Я.А.Коменский «Сен ешбір жаңа нәрсе меңгермеген және өзіңнің біліміңе ештеңе қоспаған осынау күнді немесе сағатты бақытсыз сана» деген болатын. Расында да бүгінгі күні көшбасшы мұғалімдер – ол мектепке жаңалық әкелуші, оқу үлгерімін жақсартушылар, сондықтан да біз әрқайсымыз өз білімімізді үнемі жетілдіріп отырғанымыз абзал. Халқымызды жарқын болашаққа бастауға бүкіл саналы ғұмырын арнаған Ахмет Байтұрсынов білім беру саласындағы қажеттіліктерге ерекше назар аударған.
Қазақ елінің ұлттық мүддесін қорғауды мақсат еткен ағартушы Ахмет Байтұрсынов «Оқыту жайында» мақаласында оқыту жұмысы үш нәрсеге барып тірелетінін айтып кетті. Бірі ақшаға, бірі құралға, бірі мұғалімге. Осы үшеуі бірдей тең болса, оқу қисаңдамайды, ауытқымайды түзу жүреді. Ол осы пікірін іске асыру жолында нақтылы еңбек етті. Расында да, бүгінгі күні білім беру саласында енгізіліп жатқан қарқынды өзгерістер – ұлы ағартушыларымыздың идеяларымен ұштасып жатыр. Қазіргі кезде Қазақстанның түкпір-түкпірлеріндегі әр мектептерде Кембридж оқыту тәсілін меңгерген мұғалімдерге өз деңгейіне қарай қаражат төленеді. Деңгейлік курсты меңгерген әр мұғалім үш айдың ішінде Ахмет айтқан педагогикалық қуатты құралдармен қаруланып шығады.
Деңгейлік курстан өткен мұғалім – мектебіне жаңалық енгізушілер, мектептегі мұғалім тәжірибесін өзгертушілер. Сол мұғалімдерді қалай өзгертеміз, өзгерте аламыз ба, олар оңайлықпен өзгере қоя ма? Бұл әрине, белгісіз деп жауап берер едім. Ал, француздың философ гуманисі Мишель Монтеньнің қағидаларында, «Әрбір адам – қайталанбас ерекше құбылыс», «Әрбір адам өзін мүлдем өзгерте алады», «Надандықтан құтылғың келсе, оны мойында» деген екен. Адам баласы әр түрлі болады кейбір әріптестеріміздің өзгеруі қиын жағдай және ұжымда шетте жүруі де әрине кездеседі. Ондай адамдар өзінің надан екенін мойындамайды және ол келешек ұрпақтың білімді болуына айтарлықтай зиянын келтіреді. Бүгінгі күнгі мектеп зерттеуші мектеп болуы тиіс. Зерттеуші мектеп болу мақсатында көшбасшылар оқушылардың білім алу мәселелері бойынша пікірлерін тыңдау, жеке қажеттіліктерін білу, шешу арқылы оқуды алға жылжытады. Мектептің өзін-өзі бағалау үдерісіне көмек көрсетеді. Яғни мұғалімдер бір-бірімен тығыз байланыста, зерттеулермен айналысқанда ғана мектептегі оқыту тәжірибесінің, оқушылардың оқу үлгерімі жақсарады. Біз Глазунов орта мектебінде бірінші және екінші деңгейлік курсты меңгерген көшбасшылар мен мектеп әкімшілігі жаңа тәсілдерді енгізуге бағытталған даму бағдарламасы бойынша жұмыс жүргізіп келеміз. Мектеп шеңберінде даму бағдарламасын, іске асыру, оқыту мен оқу тәжірибесіне жаңа тәсілдерді енгізуге бағытталған коучингтер ұйымдастыру, бір немесе екі әріптесіне тәлімгер болу – бірінші деңгей бағдарламасын меңгерген мұғалімнің түйінді функциясы. Бірінші деңгей бағдарламасын игерген мұғалімнің басшылығымен коуч – мұғалімдер оқыту мен оқу тәжірибесіне жаңа тәсілдерді енгізуге бағытталған даму бағдарламасын іске асырады. Коуч – мұғалімдердің басшылығымен мұғалімдер өздерінің оқытушылық тәжірибесінде оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдерді енгізеді. /МАН 4-бет/ Осы идея бойынша мектепте көшбасшылар өз міндеттерін атқаруда аса жауапкершілік танытады. Тиімді көшбасшылық мектеп жүйесін жетілдірудің басты элементі болып табылады. Оқуға бағытталған көшбасшылық оқушылардың оқу үлгерімінің жақсаруына және ұжымда ынтымақтастық орта қалыптастырып, оқытушылардың тәжірибесін жақсартуға бағытталған.
Ұлтының болашағына қам жеген ұлы ұстазымыз А.Байтұрсыновтың қанатты сөзінде «Мектептің жаны – мұғалім. Ең әуелі мектепке керегі білімді педагогика, методикадан хабардар, жақсы оқыта білетін мұғалім» деген болатын. Бірінші және екінші деңгейді бітірген мұғалімдер мектебімізде басқа мұғалімдерге көшбасшылық ету, тренер, зерттеу топтарының жетекшісі, іс-әрекеттегі зерттеушінің арнайы жұмыс тобы мүшесінің рөлі арқылы мектепте алға қойылған мақсаттарға ілгерілету үшін тиімді тәсілдерді қолданады.

Коучингтер, тәлімгерлік жұмыстар арқылы қарастырылатын екі мәселеге көңіл аудару керектігін түсіндірдік. Мұғалімдерге оқытудың қандай жолы болса қолданылса да, біріншіден, оқушының жеке тұлға және әлеуметтік нысан ретіндегі келешегі екіншіден, оқытудың оқушы мен мұғалімнің арасындағы қарым-қатынас нәтижесі ретінде қарастырылуы. Қазргі әлемдік деңгейге қол жеткізген оқыту әдістемелері арасында сындарлы оқыту теориясына негізделген тәсіл кең тараған. Дәстүрлі стиль арқылы білім алған оқушылар алған білімдерін өмірде қолдана алмайды, оларда механикалық есте сақтау, үстірт білім алу жағдайлары орын алған. Сындарлы оқытудың мақсаты – оқушының пәнді терең түсінуін қамтамасыз ету, алған білімдерін кез келген жерде қолдана алуын қамтамасыз етеді. Тиімділігі жоғары және үнемі жетілдіріліп отыратын мектептер оқушыны оқыту мен оқу сапасын арттыруға бағытталған көшбасшылық қолданылатындығымен ерекшеленеді. Оқушыларының білім алуына басты назар аударуды басымдық ететін көшбасшы мұғалімдер өздерінің әріптестерімен басқа қызметкерлерге үлгі бола алады. /МАН69 бет/ Көшбасшы мұғалімдер тек өз мектептерінде ғана емес басқа мектептермен желілік қоғамдастық бойынша жұмыстар жүргізуде. Көшбасшы мұғалімдер желі арқылы өзіміздің жүргізіген жұмыстарымыз бойынша тәжірибе алмастыруға, зерттеулердің нәтижесімен басқа мектептегі әріптестерімізбен ой бөлісуге мүмкіндіктер қарастырылған. Қарым-қатынас орнату мен білімді тарату көшбасшылықтың басты міндеті болып табылады. Көшбасшылық жоғары тұрған лауазымды тұлғалардың ықпалынан тыс барлық деңгейлерде дами алады және желінің қызметіне қатыстыру арқылы болашақ көшбасшыларды тәрбиелеуге болады деген пікір бар. Көшбасшылықты дамыту үшін бірлесіп басқару және өкілеттіліктерді беру арқылы жаңа мүмкіндіктер қамтамасыз етіледі. Сөйтіп, көшбасшылардың жаңа типтері пайда болады. Табысты желілер топтың өзге мүшелеріне өкілеттік беру үдерісін дамудың бастапқы кезеңдерінде-ақ жоспарлайды. Үздіксіз оқытуды дамытуда «желі»ұғымы аса маңызды болып отырғаны байқалады.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
[1] Е. Семак. ЛИДЕРСТВО И РУКОВОДСТВО. В чем сходства и различия? http://cgac.com.ua/polezno-ponyat/liderstvo-i-rukovodstvo-v-chem-shodstva-i-razlichiya дереккөзінен 04.11.2015 алынған.
[2] О.И. Елизарова. Организация производства и менеджмент (2011). http://hi-edu.ru/e-books/xbook846/01/part-021.htm Мұрағатталған 10 қаңтардың 2016 жылы. дереккөзінен 21.10.2015 алынған.
[3] И. Молчанов. Основы лидерства (2004). http://psyfactor.org/lib/lider2.htm дереккөзінен 21.10.2015 алынған.
[4] Ерназарова Г.Ш., Есболова А.А. Ғылыми-зерттеу жұмысы жүйелі ұғым ретінде, оның қызметі, критерийлері, кезеңдері мен шарттары // «Білім және ғылымның инновациялық дамуы: Бәсекеге қабілетті мамандар даярлаудың проблемаларымен болашағы» халықаралық ғылыми тәжірибелік конференция материалдары. – Қызылорда, 2011. – 12 – 13 беттер.
[5] Үсебаева Қ.С. Мектеп балаларын тест орындауға баулу. Оқу құралы. – Алматы: Нұр-Принт, 2007. 200б.
[6] Маханова С. Көшбасшылықты анықтау пішіндері // Мектеп директоры, 2011. №4, 14-16б.
[7] Айтмамбетова Б. Жаңашыл педагогтар идеялары мен тәжірибелері. -А., 1991.
[8] Айтмамбетова, Бейсенбаева. Тәрбиенің жалпы әдістері. -А., 1991.
[9] Айтжанова А.С. бастауыш мектеп. 2004 жыл. №1.
[10] Ахметов Ж. Балаларды мәдениеттілікке тәрбиелеу жолдары. //Қазақстан мұғалімі, 18 ақпан, 1994.
[11] Алмаханова Х. Жас өспірімдерге эстетикалық тәрбие беру. /Методикалық нұсқау. А., 1990.
[12] Әбенбаев С. Мектептегі тәрбие жұмысының әдістемесі. -А., 1999.
[13] Әбиев Ж. Еңбек тәрбиесінің педагогикалық негіздері. -Алматы, 1997.
[14] Меңжанова Ә. Мектепке дейінгі педагогика. Алматы Рауан 1992.
[15] Қазақтың тәлімдік ой-пікір антологиясы. -Алматы, 1994.
[16] Р.Қоянбаев. Тәрбие теориясы. — Алматы, 1991.
[17] Бұзаубақова Қ. Ж. Жаңа педагогикалық технология. — Тараз, 2003
[18] «ХХ ғасырдағы қазақ мектебі: даму болашағы» атты республикалық ғылыми — практикалық конференция материалдары. — Алматы, 2006
13. Ж.Б. Қоянбаев, Р.М.Қоянбаев Педагогика. Университет
студенттеріне арналған оқу құралы. Астана, 1998

жүктеу/скачать 88.17 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4