КІРІСПЕ
Дипломлық жұмыстың өзектілігі. Салық жүйесін Қазақстанның жаңа сатыдағы дамуының міндеттерімен сәйкестендіру қажет. Қолданыстағы Салық Кодексі экономикалық өсуде оң рөл атқарды, дегенмен, қазіргі кезде оның әлеуеті іс жүзінде таусылды. Кодексте үнемі және жүйесіз өсіп отыратын 170–тен астам жеңілдіктер мен преференциялар бар. Сондай-ақ, «Үкіметтің жаңа Салық кодексін әзірлеуі қажет. Ол экономиканы жаңғыртуға, әртараптандыруға және бизнестің “көлеңкеден” шығуына жағдай жасауға тиіс» деп айта кетті.
Жеке табыс салығы жеке табыс иеленушілерді байытудан басқа жалпы экономикалық қызметтер атқарады, олардың ең бастысы қорғауға, тиімді пайдалануға ынталандыру болып табылады.
Қазақстан Республикасында жеке табыс қатынастары саласында нарықты өзгерістер 2001 жылдың 24 қаңтарында қабылданған «Жеке табыс туралы» Заңда көрініс тапқан болатын. Бұл заңның басы ерекшелігіне осы саладағы қатынастарды жекедің әлеуметтік, табиғи заңдылықтарын ескере отырып, реттеуін жатқызуға болады.Жеке табыс қатынастарының өзара байланыстылдығын, тұтастығын түсінудегі жеке табыс қоры ұғымының маңызы зор.
Жеке табыс табиғи объект, өмір сүретін орта ретінде саяси, шаруашылық объектісі ретінде экономикалық функцияларды атқарады. Жекедің функцияларының дербестігін олардың бір-бірімен қарым-қатынастарының жоқтығы деп түсінуге болмайды. Сондықтан, жеке табыс - жеке табыс қатынастары - функциялық байланыстарын, ерекшеліктерін ескере отырып, реттелуі керек.
Елімізде жалпылық көзқарас бойынша жеке табыс нарығы әлі дамымаған, сондықтан меншіктің жаңа қатынастарын реттейтін заңның (қабылдану) қабылданылуынан потенциалды экономикалық маңызы нарық белсенділігінің көтерілуі тиімділігі болып табылады. Сонымен қатар, экономикасының негізгі стратегиялық секторы агроөндірістік кешеніне инвестицияларға түседі. Айналымға қосымша учаскелердің түсуінің және жеке табыс салығының нақты ставкасының көтерілуінің нәтижесінде барлық деңгейдің бюджеттердің кірістері көбейеді.
Осыған байланысты жеке табыс үлестерін талан-таражға салуды тоқтату, жеке табыс пайдаланушыларының өндірісті басқаруға қатысуын іс жүзінде қамтамасыз ету атқарушы органдардың жекеді пайдалану саласындағы зорлық-зомбылықтарының алдын-алу, жекедің экономикалық негізсіз шағын әлеуметтік топтардың иеленуіне шоғырлануымен күресу-қоғамдағы өзекті мәселелерге айналды. Жеке табыс жөніндегі жарлықты жүзеге асырудың жағымсыз әлеуметтік, экологиялық, экономикалық салдары, теориялық негізіндегі оқулықтары жаңа заңды қабылдаудың толғағы жеткендігін көрсетті.
Жеке табыс реформасының даму логикасын зерделі талдау және оның тиімді пайдалану үшін жеке табыс төлемдерін жетілдіру жолдары- жеке табыс заңдарының мәнін түсініп, орын алып отырған сол қылықтарына сын көзбен қараумен қатар, заман талабына сай заң қағидаларын іске асырудың тиімді жолдарын іздестіруге бағытталуы керек екенін өмірдің өзі дәлелдеуде. Осы жоғарыда көрсетілген мәселелер аталмыш диплом тақырыбының актуальдылығын нақты көрсетеді.
Қазіргі кезде жеке табыс салығы мәселелесінің өзектілігі сол, ол «Жеке табыс түралы» Заңның қабылдануымен жеке меншікке беру ұйғарылды, осыған байланысты, жеке меншікке қатысты салық салу проблемаларын қарастыру туындап отыр.
Осыған байланысты дипломдық жұмыстың мақсатты әрекеттегі жеке табыс салығы мәселелерін зерттеу, жеке табыс салығының ҚР салық жүйесінде орнын және оны жетілдіру жолдарын анықтау.
Дипломдық жұмыстың мақсаты:
Қазақстан Республикасындағы жеке табыс салығының әлеуметтік даму перспективаларын талдау болып табылады
Дипломдық жұмыстың міндеттері
Жеке табыс салығы ұғымының мәні мен мазмұнын ашу
Қазақстан Республикасындағы жеке табыс салығының қазіргі жағдайын талдау
Жеке табыс салығын әлеуметтік даму жолында реформалау жолдарын ұсыну
Зерттеу объектісі- Қазақстан Республикасы мен Алматы қаласының Медеу ауданы
Зерттеу пәні – Қазақстан Республикасының жеке табыс салығы жүйесі
Зерттеудің әдістемесі және әдістері. Дипломдық жұмысты жазуда қаржы, экономика және кәсіпорынды басқару туралы мақалалар мен журналдар, мерзімдік басылымдар пайдаланылды. Теориялық бөлімді жазуда алыс-жақын шетел ғалымдарының, сондай-ақ ғаламтор желісіндегі ақпараттар пайдаланылды.
Сондай-ақ, дипломдық жұмыстағы бастапқы мәліметтерді Қазақстан Республикасының статистика комитетінің мәліметтері және Алматы қаласы, Медеу аудандық бюджет комитетінің статистикалық мәліметтері пайдаланылды.
Бірінші бөлімде жеке табыс салығының қазіргі кездегі дамуының теориялық негіздері талданды. Анығырақ айтқанда, жеке табыс салығының нарықтық экономика жағдайындағы мазмұны мен рөлі, жеке табыс салығын төлеу мен есептеудегі шетел тәжірбиесі, жеке табыс салығының даму кезеңдері сипатталған.
Екінші бөлімде Қазақстан Республикасының жеке табыс салығы мен Медеу ауданының жеке табыс салығына сипаттама берілді.
Үшінші бөлімде Қазақстан Республикасының жеке табыс салығының қызмет етуін жетілдіру жолдары ұсынылды.
1. ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Достарыңызбен бөлісу: |