Дескрипторларды құрастыру Дескриптор

Демалыс мектебі 
«Физика» пәні бойынша бағалау тапсырмаларын әзірлеу және сараптау
Дескрипторларды құрастыру 
 
Дескриптор – тапсырмаларды орындау кезіндегі әрекетті көрсететін сипаттама. 
Дескрипторлар қалыптастырушы бағалау мен бөлім бойынша жиынтық бағалауды өткізу 
кезінде қолданылады. Тапсырмаларды тексеру үдерісінде бөлім бойынша жиынтық 
бағалауда қолданылатын әр дескриптор 1 балмен бағаланады. 
Дескрипторлар әрқашан тапсырмалармен қатар құрастырылады және тапсырманы 
орындау кезіндегі әр қадамның сипатын болжайды. Бұл тапсырманың мазмұны бойынша 
сенімді және жарамды болуын, сондай-ақ басқа мұғалімдердің тарапынан да объективті, 
дұрыс бағалануын қамтамасыз етеді. 
Дескрипторларды құрастыру кезінде нені ескеру керек? 
Дескрипторларды тиянақтау кезінде «біледі», «түсінеді», «жасайды» және т.б. 
сияқты сөздерді қолданбаған дұрыс. Мұндай мазмұндағы сөздер бағалауда қиындық 
туғызады және тапсырмаларды орындау кезіндегі нақты әрекеттерді сипаттамайды. 
Дескриптор оқушының қиындықтарын анықтауға және кері байланыс ұсынуға 
мүмкіндік беруге көмектесуі қажет. Мысалы, «дұрыс жауапты көрсетеді» емес, 
«стандартты түрде жазылған сандардың ретін салыстыру негізінде артық сандарды 
көрсетеді» деп берілуі тиіс. 
Ашық тапсырмалар үшін дескрипторлар құрастыру таңдалған орындау тәсілдерін 
(егер талап етілсе) сипаттаудан басталады, мысалы, «дискриминант формуласын 
қолданады». Бұдан әрі алынған жауап пен аралық әрекеттер сипатталады, мысалы, 
«дискриминанттың мәнін есептейді», «теңдеу түбірінің санын анықтайды», «теңдеудің 
түбірін табады». Мұғалім өз тәжірибесіне және кәсіби пайымдауына сүйене отырып, 
тапсырмаларды орындау кезінде қандай аралық қадамдарды бағалауы керектігін 
анықтайды. 
Тапсырмалардың дескрипторлары тапсырмаларды орындаудың қай кезеңінде 
оқушыларда қиындықтар туындайтынын анықтауға мүмкіндік беретіндей болуы керек 
және бағалау кезінде мұғалімнің шешімі объективті болуы үшін анық, нақты болуы қажет. 
Бұл оқушылар мен олардың ата-аналарына сындарлы (конструктивті) кері байланыс беруге 
жағдай жасайды (Негізгі және жалпы білім беретін мектептердің мұғалімдеріне арналған 
критериалды бағалау бойынша нұсқаулық, 2016).