Қазақстан Республикасы Еңбек Кодексінің 69-бабының 1-тармағына сәйкес,
он сегіз жасқа толмаған жұмыскерлер үшін жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы:
он төрт жастан он алты жасқа дейінгі жұмыскерлер үшін – аптасына 24 сағаттан аспайтын;
он алты жастан он сегіз жасқа дейінгі жұмыскерлер үшін – аптасына 36 сағаттан аспайтын жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы белгіленеді.
Өкінішке орай, заңнаманы елеулі бұзушылықтар бар:
- жасөспірімдердің көпшілігі еңбек кітапшаларын алған жоқ, себебі олардың барлығы дерлік бейресми жұмыс жасады;
- жұмыс уақытының ұзақтығын бұзу;
- кәмелетке толмағанның еңбегін қорғау мен қауіпсіздігін бұзу.
Сауалнамаға қатысқан 25 оқушының 21-сі келесі жаз айларында жұмыс істеуге ниет білдірді.
Саулнаманы жазууууууууууууууууууу 2.3 Сұхбат алу
Біз өз болжамдарымызды дәлелдеу үшін жұмыспен қамту орталығының бас директоры Сағынғали Дидар Жомартұлынан сұхбат алдым. (Сұхбаттан үзінді)
\ Сәлеметсізбе, Дидар Жомартұлы. Сізге қояр бірер сүрағым бар еді, рүұсат па?
\ Жастарды жұмыспене қамтыу мәселесі қалай қойылған?
\ Мемлекет тарапынан жастарға көп көмек көрсетіледі. Біздің ауданымыздың өзіңде үш мемлекеттік бағдарлама жүзеге асып жатыр. Атап айтсақ:
\\\ «Жастар практикасы» алты айдан бір жылға дейін жұмыс жасайды, 80 адам қамтылып отыр.
\\\ «Алғашқы жұмыс орны»11 адам қамтылды. Және биылғы жылғы жаңа бағдарлама «Ұрпақтар келісім шарты» 5 бала жұмыспен қамтылды.
\ Осы жаз айларында қанша жастар келіп жұмыс істеуге ниет білдірді?
\ Биылғы жазда 2 мыңға жуық адам жұмыспен қамту орталығына жүгінді.
\ Әкімшілік тарапынан жастарға квота беріле ме?
\ Жоқ.
\ Жастарға жұмыс беруде белгілі топтарға үстемдік беріле ме?
\ Бәрі тең құқылы, тек мүмкіндігі шектеулі жандарға және бас бостандығынан айрылып келгендерге жұмысқа тұрғанда үстемдік беріледі.
\ Жастарға арналған курстар бар ма?
\ Қысқа мерзімдік курстар бар. Сонымен қатар үш айлық курстар бар. Сонымен қатар кейбір қажетті мамандықтарға мекеме өздері жастарда Талдықорған қаласына апарып, оқытып, жоғары нәтиже көрсеткен жастарды жұмыспен қамтып отыр.
\ Бұл айтылып кетекен мәселелер жастарға арналып отыр, ал кәмелетке толмаған жас өсіпірмдерге қанадай мемлекеттік бағдаралама бар? Және олар жұмыспен қамтылуы қалай қадағаланып отырады?
\ Өкінішке орай мемлекеттен жасөсіпірімдерге арналған бағдарламаның жоқтың қасы. Тек карантин кезінде ғана жасөспірімдерді валантерлік көмекке тарттық. Үш оқушы 70 мың айлықпен қызмет атқарды. Ал жасөспірмдердің жұмысын қадағалау қиындыққа соғады. Себебі жұмыс берушілер жасөспірімдерді есепке алмайды және еңбек шартын жасаспайды. Сқйтіп олар статистикалық мәліметке тіркелмей қалады.