«нуклондар» ұғымының физикалық мәнін түсіндіру
табиғи қоспадағы химиялық элемент изотоптарының орташа салыстырмалы атомдық массаларын есептеу
Радиоактивтілік
10.1.2.3 радиоактивтіліктің табиғатын және радиоактивті
изотоптарды қолдануды түсіндіру
Энергетикалық деңгейлер. Кванттық сандар және орбитальдар
Квант сандарының мәні мен сипаттамасын атау
алғашқы 36 химиялық элементтің электрондық конфигурациясын жазу
10.1 Элементтер мен олардың қосылыстарының периодты өзгеруі
Период және топ бойынша элементтер қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары
10.2.1.1 химиялық элемент атомдарының физикалық
қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарының сипаттау: атом радиусы, иондану энергиясы, электронтартқыштық, электртерістілік және тотығу дәрежесі
Периодтар және топтарда қосылыстардың тотығу-тотықсыздану қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары
период және топ бойынша химиялық элементтердің оксидтерінің, гидроксидтерінің және сутекті қосылыстарының қышқылдық-негіздік қасиеттерінің өзгеру заңдылығын түсіндіру
периодтық кестеде орналасуы бойынша химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттерін болжау
10.1 Химиялық байланыс
Ковалентті байланыс. Ковалентті байланыс қасиеттері
донор-акцепторлы және алмасу механизмі бойынша ковалентті байланыстың түзілуін түсіндіру
қос және үш еселі байланыстың түзілуін түсіндіру
ковалентті байланыстың қасиеттерін сипаттау
Гибридтену түрлері:
sp, sp2, sp3.
№1 зертханалық тәжірибе
«Ковалентті байланысты заттардың (N2, О2, алмаз) моделін құрастыру»
гибридтелу түрінің әртүрлілігінің физикалық мәнін түсіндіру
заттың құрылысы мен қасиеттерінің өзара байланысын түсіндіру
Электртерістілік және байланыс полярлығы
10.1.4.6 атомдардың электртерістілік ұғымының физикалық мәнін түсіндіру және оның негізінде
химиялық байланыстың түрін болжау
Иондық байланыс
10.1.4.7 иондық байланыстың қарама-қарсы зарядталған иондардың электростатикалық тартылуы нәтижесінде түзілетіндігін түсіну
Металдық байланыс
10.1.4.8 металдық байланыстың табиғатын және оның металдардың физикалық қасиеттеріне әсерін түсіндіру
10.1.1.1 химияның негізгі стехиометриялық заңдарының тұжырымдамасын, қолдану аясын атау: зат массасының сақталу заңы, көлем қатынастар заңы, Авогадро заңы
Салыстырмалы атомдық және молекулалық масса
10.1.1.2 «салыстырмалы атомдық масса», «салыстырмалы молекулалық масса» және «молярлық масса» ұғымдарының физикалық мәнін түсіндіру
Реакция теңдеулері бойынша есептеулер.
«Теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы өнімнің проценттік шығымын есептеу»
қалыпты және стандартты жағдайда «молярлық концентрация»,
«молярлық көлем» ұғымдарын қолданып есептеулер жүргізу
бастапқы заттардың белгiлi зат мөлшерлері (массалары, көлемдері, бөлшек сандары) бойынша реакцияға қатысқан заттардың бiреуi артық мөлшерде және құрамында белгілі үлесте қоспалары бар болған жағдайда реакция өнiмдерiнiң зат мөлшерлерін (массаларын, көлемдерін, бөлшек сандарын) есептеу
теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы реакция өнімінің шығымын процентпен есептеу
2 тоқсан
10.2 Термо- динамикаға кіріспе
Ішкі энергия және энтальпия.
№1 практикалық жұмыс «Бейтараптану реакциясының жылу эффектісін анықтау»
ішкі энергия және энтальпия өзгерістер жылу эффектісі болып табылатындығын түсіну;
химиялық реакциялар - байланыстардың үзілуі мен жаңа байланыстардың түзілу процесін қамтитындығын түсіну;
реакцияның энтальпия өзгерісін тәжірибе жүзінде анықтау және оны анықтамалық деректер негізінде есептеу
Гесс заңы және оның салдары.
Есеп шығару
«Гесс заңы және оның салдарын қолдану»
10.3.1.4 Гесс заңының физикалық мәнін түсіндіру және оны химиялық реакцияның энтальпия өзгерісін есептеу үшін қолдана алу
Энтропия
10.3.1.5 энтропияны жүйенің ретсіздік өлшемі ретінде түсіндіру және оны анықтамалық деректер арқылы есептеу
10.2 Кинетика
Химиялық реакция жылдамдығы
гомогенді және гетерогенді реакциялар үшін жылдамдық өрнегін білу
қарапайым реакциялардың орташа жылдамдығына есептеулер жүргізу
Концентрацияның реакция жылдамдығына әсері. Қысымның реакция жылдамдығына әсері. Есеп шығару
«Әрекеттесуші массалар заңы»
қайтымды реакциялар үшін әрекеттесуші массалар заңының қолданылатындығын түсіндіру
әрекеттесуші массалар заңы бойынша есептеулер жүргізу
химиялық реакция жылдамдығына қысымның әсерін түсіндіру
Температураның реакция жылдамдығына әсері.
№ 2 практикалық жұмыс «Химиялық реакция жылдамдығына әр түрлі факторлардың әсерін зерттеу». жылдамдығы
химиялық реакция жылдамдығына температураның әсерін тәжірибе жүзінде зерделеу;
химиялық реакция жылдамдығына концентрацияның әсерін тәжірибе жүзінде зерделеу
«белсендіру энергиясы» ұғымының физикалық мәнін түсіндіру
Катализ.
№2 зертханалық тәжірибе «Реакция жылдамдығына әр түрлі катализаторлар әсерінің тиімділігін зерттеу»
катализ процесінің мәнін түсіндіру
гомогенді және гетерогенді катализді ажырату;
катализаторлардың әсер ету механизмін түсіндіру
10.2 Химиялық тепе-теңдік
Химиялық тепе- теңдік
10.3.3.1 химиялық тепе-теңдіктің динамикалық сипатын түсіндіру
Химиялық тепе- теңдікке әсер ететін факторлар. Ле- Шателье-Браун принципі.
№3 зертханалық тәжірибе
«Динамикалық тепе- теңдік күйін зерттеу»
химиялық тепе-теңдікке температура, концентрация және қысым өзгерісінің әсерін болжау
не себепті катализатор тепе- теңдіктің тез орнауына әсер ететінін, бірақ ығысуына әсер етпейтіндігін түсіндіру;
әр түрлі факторлардың тепе- теңдіктің ығысуына әсерін тәжірибе жүзінде зерттеу
Тепе-теңдік константасы.
«Тепе-теңдік константасын мен тепе-теңдік күйдегі концентрацияларды табу» тақырыбына есептер шығару
берілген реакция үшін тепе- теңдік константасын жазу;
тепе-теңдік константасына әр түрлі факторлардың әсерін болжау
тепе-теңдік константасына қатысты есептерді шығару
галогендердің және олардың қосылыстарының физиологиялық ролін анықтау
2 (ІІ)-топ
элементтерінің физикалық және химиялық қасиеттеріқасиеттері
10.2.1.7 2 (ІІ) топ элементтерінің физикалық және химиялық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіре алу
Табиғи карбонаттар
10.2.1.8 табиғаттағы карбонаттар айналымының схемасын құру және олардың қолданылу аймағын атау
10.3
Органикалық химияға кіріспе
Органикалық заттардың құрамы мен құрылысы
органикалық химия - бұл көмірсутектер және олардың туындыларының химиясы деп түсіну
көмірсутектердің эмпирикалық, молекулалық, құрылымдық және кеңістіктік формулаларын ажырату
10.2.2.3 теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы реакция өнімінің шығымын пайызбен есептеу
Гомологтық қатар. Алифатты қосылыстардың Теориялық және қолданбалы химияның халықаралық одағы номенклатурасы.
№4 зертханалық тәжірибе
гомологтік қатардың қалыптасуын және оның өкілдері қасиеттерінің ұқсастығын түсіндіру;
қосылыстардың құрылымдық формуласын құру және оларды Теориялық және қолданбалы химияның халықаралық одағы номенклатурасы бойынша атау
«Органикалық заттар молекулаларының модельдерін құрастыру»
Изомерия түрлері.
10.4.2.6 изомерия түрлерін атау және изомерлер формулаларын құрастыру: құрылымдық, байланыстың орны бойынша, функционалдық топтар және классаралық изомерлер
Алкандар. Алкандардың жану өнімдері.
«Жану өнімдері және гомологтық қатарлар бойынша заттардың формулаларын анықтау» тақырыбына есептер шығару
әр түрлі алкандардың жану процесін зерттеу және олардың отын ретінде қолдануын түсіндіру
алкандардың жану өнімдерін және қоршаған ортаға экологиялық салдарын бағалау;
берілген жану өнімдері бойынша заттың молекулалық формуласын анықтау
карбон қышқылдары, күрделі эфирлер, сабын, синтетикалық жуғыш заттар және биодизельді отындардың қолданылу аймағын атау
Майлар. Майлардың құрылысы мен қасиеттері
11.4.2. 8 майлардың құрамы мен құрылысын білу
2-тоқсан
11.2
Аминдер және амин- қышқылда р
Аминдердің жіктелуі және номенклатурасы.
№3 зертханалық тәжірибе
«Аммиак және аминдер молекуласының модельдерін құрастыру»
аминдердің жіктелуін және номенклатурасын атау
аммиак және аминдер құрылымын салыстыру
Аминдердің физикалық, химиялық қасиеттері және алынуы.
аминдердің физикалық қасиеттерін түсіндіру
аммиак, аминдер және анилиннің негіздік қасиеттерін салыстыру
нитрилдерді тотықсыздандыру арқылы және галогеналкандардан нуклеофильді орынбасу реакциялары арқылы аминдердің түзілу механизмін сипаттау 11.5.1.6 нитроқосылыстарды тотықсыздандырып анилин алу реакциясы теңдеуін құрастыру
Аминқышқылдар: құрамы, құрылысы, биологиялық ролі
№4 зертханалық тәжірибе
«Аминқышқылы молекуласының модельдерін құрастыру және ассиметриялы көміртегі атомдарын анықтау»
аминқышқылдардың жүйелі және тривиальді аталуын атау
аминқышқылдардың құрамын, құрылысын сипаттау;
алмастырылатын және алмастырылмайтын аминқышқылдардың биологиялық ролін түсіндіру
Аминқышқылдар қасиеттері.
№5 зертханалық тәжірибе
«Аминқышқылдар қасиеттері»
аминқышқылдардың биполярлы иондар түзу қабілетін түсіндіру
аминқышқылдардың екідайлылығын тәжірибе жүзінде дәлелдеу
Пептидтік байланыс. Нәруыздың түзілуі
-аминқышқылдардан нәруыздар алу кезінде пептидтік байланыстардың түзілуін түсіндіру
нәруыздар гидролизнің реакция теңдеуін құрастыру
11.2 Тірі ағза химиясы
Көмірсулар: глюкоза, фруктоза, рибоза, дезоксирибоза, сахароза, крахмал және целлюлоза
11.5.1.14 глюкоза, фруктоза, рибоза, дезоксирибоза, сахароза, крахмал және целлюлозаның молекулаларының сызықты және циклді формасын құрастыру
Құрылысы, қасиеттері және қолданылуы.
№6 зертханалық тәжірибе
«Альдегидоспирт ретінде глюкозаның химиялық қасиеттері. Крахмалға сапалық реакция»
глюкозаның функционалдық топтарын тәжірибе жүзінде анықтау
глюкозаның спирттік, сүт қышқылды, май қышқылды ашу реакцияларының теңдеулерін құрастыру
крахмалға сапалық реакция жүргізу
сахароза, крахмал, целлюлозаның гидролиз өнімдерін атау
крахмал және целлюлозаның құрылысын, қасиеттерін салыстыру
Нәруыздар. Нәруыз молекулаларының
өмір үшін нәруыздардың ролін сипаттау;
нәруыздың бірінші, екінші,
құрылымы
үшінші реттік құрылымдарын ажырату
нәруыздың әр түрлі құрылымдарының пішінін анықтайтын факторларды атау
нәруыз қасиеттерінің аминқышқылдардың сапалық және сандық құрамына тәуелділігін сипаттау
Полипептидтер құрылымын анықтау.
№1 практикалық жұмыс
«Денатурация және
нәруыздардың түсті реакциялары»
гидролиз реакциясы бойынша берілген деректер негізінде полипептидтің құрамын анықтау
нәруызға сапалық реакцияларды тәжірибе жүзінде жасау;
нәруыздардың денатурациясы реакциясын тәжірибе жүзінде жасау
Ферменттер ролі және қолданылуы
«құлып және кілт» моделі тұрғысынан ферменттердің әрекетін және ферментативті катализ процесін түсіндіру
ингибирлі бәсекелестікті түсіндіру
Дезоксирибонуклеин қышқылының құрылымы.
№7 зертханалық тәжірибе
«Дезоксирибонуклеин қышқылының моделін жасау»
дезоксирибонуклеин және рибонуклеин қышқылының құрылымы моделін сипаттау
дезоксирибонуклеин қышқылының молекуласындағы ақуыздың біріншілік құрылымын кодтау жүйесін түсіндіру
Аденозинтрифосфат және энергия
11.5.1.31 аденозинтрифосфат гидролизі құрылымын және сызбасын құрастыру
Полимерлену реакциясы
№8 зертханалық тәжірибе
«Полимерлену реакциясы» Поликонденсация реакциялары: полиамидтер мен полиэфирлер
полимерлену реакциясы теңдеулерін құрастыру,
поликонденсация реакциясы теңдеулерін құру
поликонденсация реакциясы негізінде алынатын полимерлер гидролизденіп, биологиялық ыдырай алатынын түсіну
Пластиктердің қолданылуы және қоршаған ортаға әсері.
№ 2 практикалық жұмыс
«Пластмассаларды және талшықтарды тану»
полиэтилен, полипропилен, полистирол, тефлон, поливинилхлорид, полиметилметакрилат, полиэфир, фенолформальдегид шайыры және олардың негізінде алынған пластмассалардың қасиеттерін, қолдану аймағын атау
пластмасса және талшықтарды тәжірибе жүзінде анықтау
қоршаған ортаға пластиктер өндірісінің және қолданысының әсерін талдау;
полимерлерді утилизациялау процесін сипаттау
3 тоқсан
11.3
Органикал ық синтез
Органикалық қосылыстардағы негізгі функционалдық топтар.
сапалық реакциялар көмегімен функционалды топтарды анықтау
физикалық және химиялық сынақ көмегімен қосылыстарды анықтау
Органикалық заттардың генетикалық байланысы.
органикалық қосылыстардың негізгі кластарының генетикалық байланысын сипаттау
қарапайым органикалық синтезді жүргізе алу және түзілген өнімнің шығымын бағалау
11.3 14-топ элементтер і
14 (ІV)топ элементтері қасиеттерінің өзгеруі
11.2.1.1 14 (ІV) топ элементтерінің физикалық және химиялық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіру
14(ІV) топ элементтері және олардың қосылыстарының химиялық қасиеттері.
11.2.1.2 14 (ІV) элементтерінің және олардың қосылыстарының химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін құрастыру;
11.2.2.1 параллель жүретін реакциялар теңдеулері бойынша есептер шығару
Әр түрлі тотығу дәрежелерін көрсететін 14 (ІV) -топ элементтері оксидтерінің қасиеттері
11.2.1.3 14 (ІV) топ элементтерінің +2 және +4 тотығу дәрежелі оксидтерінің қасиеттерін түсіндіру
Жай заттардың табиғатта таралу түрлері және алыну әдістері
14 (ІV) топ элементтерінің жай заттары және химиялық қосылыстарының алыну әдістерінің реакция теңдеулерін құру
14 (ІV) топ элементтерінің және оның қосылыстарының таралуы және қолданылуы туралы мәліметтерді талдай білу
11.3 Азот және күкірт
Азот молекуласы құрылысының ерекшеліктері мен қасиеттері
11.2.1.7 азот молекуласының химиялық белсенділігінің төменділігін түсіндіру
11.2.1.10 аммиакты өнеркәсіпте өндірудің (Габер процесі) ғылыми принциптерін түсіндіру
Азотты тыңайтқыштардың өнеркәсіптік алынуы
11.2.1.11 азот тыңайтқыштары өндірісі үдерісінің химизмін түсіндіру
Азот оксидтері және нитраттарының қоршаған ортаға экологиялық әсері
азот оксидтерінің атмосфераға, нитраттардың топыраққа және су ресурстарына әсерін талдау
азот қосылыстарының қоршаған ортаға әсерін азайту мәселелерін шешудің жолдарын ұсыну
Күкірттісутек және сульфидтер
11.2.1.14 күкіртсутектің тотықсыздандырғыш қасиеттерін түсіндіру
11.2.1.15 сульфид ионын тәжірибе жүзінде анықтау
Күкірт диоксиді және қышқыл жаңбырлар. Тағам өнеркәсібінде
күкірт диоксидін қолдану.
№1 көрсетілім «Күкірт және азот
қышқылдарының тотықтырғыш қасиеттері»
атмосфераның күкірт диоксидімен ластану көздерін атау және қышқыл жаңбырдың түзілу мәселелерін сипаттау;
тағам өнеркәсібінде күкірт диоксиді қолданылу аймағын атау
11.2.2.2 тізбектеле жүретін реакция теңдеулері бойынша есептер шығару
Күкірт қышқылын алудың контакт әдісі
күкірт қышқылын жанасу әдісімен алу процесін түсіндіру
күкірт қышқылын өнеркәсіптік өндірудің ғылыми принциптерін түсіндіре алу
күкірт қышқылының қолданылу аймағын атау
11.2.2.3 олеумнің түзілуіне және сұйытылуына есептер шығару
11.3
Қышқыл және негіз ерітінділері
Қышқыл-негіздік теория
11.3.4.1 Аррениус, Льюис және Бренстед-Лоури теорияларын және олардың қолдану шектерін сипаттау
Судың иондық көбейтіндісі.
Сутектік көрсеткіш
судың иондық көбейтіндісін білу
күшті қышқыл және күшті негіздің pHін есептеу
Буферлі ерітінділер
буферлі ерітінділердің әсер ету принципін түсіндіру
буферлі ерітінділердің қолдану аймағын атау
4 тоқсан
11.4
Металдар өндірісі
Металдар және құймаларды алу
металдарды алудың маңызды әдістерін талдау: гидрометаллургия, пирометаллургия, электрометаллургия және олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін бағалау
ғылымда, техникада және тұрмыста қолданылатын маңызды құймалардың құрамын атау: шойын, болат, жез, қола, мельхиор,
дюралюминий;
11.2.3.3 шойын және болатты алу әдістерін және қасиеттерін сипаттау
коррозиядан қорғау және декоративті мақсаттар үшін гальваникалық жабындарды қолдану принциптерін зерделеу
Химиялық өндірістің ғылыми принциптері
химиялық өндірістің жалпы ғылыми принциптерін атау
екіншілік қайта өңдеудің қажеттілігін негіздеу
Металл өндірісі кезіндегі қоршаған ортаны қорғау проблемалары
11.2.3.9 металлургия өнеркәсібінің экологиялық проблемаларын түсіндіру
11.4
Ауыспалы металдар
Ауыспалы металдардың жалпы сипаттамасы
11. 2.1.22 ауыспалы элементтер айнымалы тотығу дәрежесін көрсететінін білу
11.2.1.23 атомдар құрылысы негізінде ауыспалы металдардың физикалық және химиялық қасиеттерін түсіндіру;
11.2.2.4 орынбасу реакциялары теңдеулері бойынша есептер шығару
Кешенді қосылыстар.
11.2.2.24 комплексті қосылыстардың құрылысын сипаттау
11.2.1.25 ауыспалы металдардың кешенді қосылыстарының химиялық қасиеттерін сипаттау
Ауыспалы металдардың биологиялық ролі.
гемоглобин құрамында темір (+2) кешенінің болатынын түсіндіру және оттегін тасымалдаудағы оның ролін түсіну
иіс газымен улану қалай жүретіндігін түсіндіру және алғашқы көмек көрсету әдісін сипаттау
11.4 Жаңа заттарды және
Жаңа материалдар
11.4.2.21 жаңа материалдарды жасаумен және өндірумен айналысатын ғылымдар саласын білу
материалда рды өндіру
Физиологиялық белсенді табиғи және
синтетикалық қосылыстар
аспиринді, таксолды физиологиялық белсендігі жоғары табиғи және синтетикалық қосылыстардың өкілдері ретінде атау
физиологиялық белсенділік үшін хиральділік және молекулалық қабаттың маңыздылығын түсіндіру
Дәрілік препараттарды синтездеу және өндіру
синтетикалық дәрілік препарат үлгісі ретінде аспиринді алу процесін сипаттау
- дәрілік заттарды өндіру проблемаларын тізімдеу
Нанотехнология.
«нанохимия» және
«нанотехнология» ұғымдарының физикалық мәнін түсіндіру
нанобөлшектерді синтездеу және зерттеу әдістерін сипаттау
нанобөлшектердің қолдану аймағын атау
Нанокөміртекті бөлшектердің құрылымы
наноматериалдардың ерекшеліктерін сипаттау
көміртекті нанобөлшектер құрылымын сипаттау: фуллерен С60, графен, нанотүтік, наножіп, наноталшықтар
кристалдарды өсіру және полимеризациялау жолымен наноматериалдардың алынуын сипаттау
