Ќазаќстан Республиксыныњ Білім жєне ѓылым министрлігі
жүктеу/скачать 0.79 Mb.
|
ЖОБА МОСТ Байболеков Азамат Онгарова Назерке
15 сабақ
2 Көпір классификацияларыКөпірлер келесі критерийлер бойынша жіктеледі: тағайындалуы, тіректер мен аралықтар түрі, материал түрі, өту деңгейінің орналасуы, статикалық жүйе, жүріс бөлігінің ені. Тағайындау бойынша көпірлер бөлінеді: - авто жол – жолдармен жүретін көліктің барлық түрлеріне; - темір жол - темір жол пойыздары үшін; - қалалық жол - қалалық көліктің барлық түрлері мен жаяу жүргіншілер үшін; - аралас - автомобиль мен теміржол пойыздары үшін; -арнайы - құбырларды өткізуге арналған. Қолданылатын тіректердің түріне сәйкес көпірлер ажыратылады: - іргетастар арқылы аралық құрылыстардан жүктемені тікелей топыраққа беретін және айтарлықтай шөгінділердің болмауымен сипатталатын қатты тіректердеен құралады. Аралық құрылымның түрі бойынша көпірлер ажыратылады: - қозғалмайтын, онда көпір құрылымы әрқашан тіректерге қатысты өзгермейтін позицияны алады; -кемелерді өткізу үшін кеме қатынасы үшін талап етілетін мөлшерде арнайы аралықты ашылатын.[4] Көпірлердегі қозғалыстағы үзілістердің болмай қалуы олардың маңызды кемшілігі болып табылады. Қолданылатын материалдардың түріне қарай ағаш, металл, темірбетон, бетон және тас көпірлер бөлінеді. Бұл жіктеудегі анықтаушы фактор аралықтың материалы болып табылады. Мысалы, металл көпірлерге металл қондырмасы бар көпірлер жатады, онда тіректерді кез келген материалдан жасауға болады. Материалдардың әрқайсысы көпірдің дизайнына да, оны салу әдістеріне де өзінің маңызды ерекшеліктерін береді. Жолдың жүру бөлігінің деңгейі бойынша жүріспен көпірлер бөлінеді: - үстіңгі жағында, жүріс бөлігі аралық құрылымдардың үстінде орналасқанда; - төменгі жағында, жүріс бөлігі аралықтар түбінің деңгейінде болғанда; - ортада, жүріс бөлігі аралықтың ортаңғы бөлігінде болғанда. Аралық құрылымдардың негізгі тірек құрылымдарының статикалық схемасына сәйкес көпірлер ажыратылады: - аралық құрылымдарда тік жүктемелерден тек тік тірек әсерлері пайда болатын аркалық жүйелер; - тік жүктемелердің әсерінен көлбеу тірек әсерлері пайда болатын, көлденең құрамдас бөлігі - аралық қондырғысы бар аралық жүйелер; -біріктірілген жүйелер, онда алғашқы екі топтың жүйелері біріктірілген және мұндай комбинациялардың саны көп болуы мүмкін. [7] Адам баласы жаратылысынан алдындағы кедергілерді аттап өтуді мақсат тұтқан. Ол - қанымызда бар дүние. Әрине, ХХІ ғасырда өзен-көлдерді аттап өту түкке тұрғысыз дүние болып қалды. Осылайша, көпірлердің белгілі бір түрлері бар, мысалы, статикалық жүйе бойынша олар мыналарға бөлінеді: 1) 1-сурет. Балкалық көпір. Балкалық көпір - бұл көпір қарапайым құрылымдардың бірі болып саналады, өйткені аралық құрылымдар, сондай-ақ тіректер арасындағы төбелер балкалық болып табылады. Мұндай көпірдің негізгі балкалары екі түрге бөлінеді: тұтас және көлденең қима, ал тіректер тек аралық элементтерінен тік жүктемелеге беріледі, сондықтан олар иілу үшін жұмыс істейді. 2) 2-сурет. Қалқымалы және тірек көпір. Қалқымалы және тірек көпірлер - бұл құрылымдардың өзгермелі аралықтар немесе тіректер сияқты айрықша ерекшелігі бар. Мұндай схемаларды уақытша деп санауға болады, өйткені олар берік жақтауды және жағамен бекітілуді қамтамасыз етпейді. 3) 3-сурет. Дөңес көпір. Дөңес көпір - бұл көпір жоғары қарай қисайып салынған, доғаны құрайтын көпір дизайнының бір түрі. Көпірдің аралығы дұрыс есептелген кезде іс жүзінде иілу деформациясын сезінбейді, сондықтанө дөңес көпір берік болады және көп жылдарға жарайды. 4) Тартылған көпір - бұл көпірлердің балкалық көпірлерден айырмашылығы, аралық конструкциялардан тіреуіштерге берілетін жүктемелер тек тік емес, сонымен қатар көлденең беріліп отырады. Сонымен қатар тартылған көпірлерді төрт санатқа бөлуге болады: 4-сурет. Рамалық көпір. ‒ Рамалық - конструкцияда рамалар пайдаланылады, жақтаулар тірек қызметін атқарады, ал аралық конструкциялар ретінде ригельдер қызмет етеді. 5-сурет. Аспалы көпір ‒ Аспалы немесе ілулі - бұл жағдайда тірек құрылымы үшін икемді элементтер (арқандар, тростар) қолданылады. Қосымша беріктік үшін фермелар мен балкалар қолданылады. 6-сурет. Кабельді көпір ‒ Кабельді - аспалы көпірлердің бір түрі: негізгі тірек құрылымының рөлін болат арқандардан жасалған аспалы кабельдер атқарады. 7-сурет. Біріктірлген мост. ‒ Біріктірілген - бұл схема балкалық пен арка схемаларын біріктіреді.[3] жүктеу/скачать 0.79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|