Ахметова жанат куандыковна
Кетпендік егінші малшылардың шаруашылығы мен
жүктеу/скачать 1.58 Mb. Pdf көрінісі
|
Algishki kogam tarihi 2016 Ahmetova
Email to advisor, Language and communication, 1589975452, Doc1, 2401 271 tarih, 7с олқылық жоспар, Әдістемелік құрал Мәтінмен жұмыстың түрлері , Презентация (7)
|
Кетпендік егінші малшылардың шаруашылығы мен
материалдық мәдениеті: Бадарий мәдениетінің мекен- жайлары жадағай жоталардың төбелерінде орналасқан, тұрақ- мекені саз балшықпен сыланған шарбақтармен тұрғызылған, сондай-ақ матылар пана-тосқауыл қызметін атқарған. Шаруашылығы негізі тұрпайы егіншілікпен және мал шаруашылығымен ұштастырылған мал шаруашылығы болды. Жерді тас кетпендермен өңдеді. Бадарийліктер Ніл тасқынынан кейін жағада қалған тұнба ылғал лайға топырақты алдын ала өңдеп баптамай-ақ тұқым себуі де ықтимал. Негізгі қарулары тастан, ағаш пен сүйектен жасалды, бірақ тұрақтарынан жеке мыс бұйымдар да табылып отыр. Қызыл және қара түсті сан алуан саздан жасалған ыдыстар кейде оюланып, өрнек салынып, әшекейленген. Ыдыстардың бір 110 бөлігі тастан жасалған. Піл сүйегінен ұсақ ыдыстар, қасықтар, әшекейлер жасалды. Осы кезге қарай басқа елдермен де байланыс жүзеге асырылды, бұлардан бадарийліктер өз бұйымдары үшін шикі заттардың сан алуан түрлерін алып тұрды. Жеке тайпалардың арасындағы байланыс қайықтар арқылы жүзеге асырылды. Неолиттік егіншілік мекен-жайлар бадарийліктіктермен ұқсас болды. Сондай-ақ осындай мекен- жайлар фаюм қазан шұңқырынан және Ніл аңғарының батыс бөлігінен де табылып отыр. Б.э.д IV мыңжылдыққа Египетте «додиналық» деген жалпы атпен белгілі энеолиттік мәдениеттің гүлденуіне де жатады. Шақпақ тас өңдеу ретушь өнерінің тамаша шарықтаған дәрежесіне жетеді. Қызыл фонға ақ сырмен оюланған немесе (кейінгі) ақ фонға қызыл сырмен оюланған қыштар әсем болып келеді. Мыстан жасалған алуан түрлі қарулар – жалпақ балталар, үшбұрышты және астаушалы қанжарлар, лист тәрізді пышақтар, инелер мен басқа да заттар бар. Бұл кезде материалдық мәдениет өлшеусіз өсе түсіп байиды. Қытайдың ертедегі неолиті митролиттер мен салмалы сүйек және ағаш қаруларын қолданумен көзге түсті. Кейініректе шет- шеттері жұмырланып тегістелген ірі тас қарулар пайда болды. Аң аулап, балық ұстаумен қатар, әсіресе, Маньчжурияның оңтүстік аудандарында және одан әрі оңтүстікке қарай тіршілік ету құралдарын тары егіп, иттер мен шошқаларды өсіру берді. Жерге аздап дөңгелектетілген немесе тік бұрышты, бірақ жұмырланған бұрышты үйлер (саз балшықпен майланған шарбақтар) ағаш тіреулерге тірелген тіреулер болып келетін. Тоқыма (кендір тоқыманы еске түсіретін) оюлары бар саз сүр жапсырма ыдыстар кеңінен таралды. Қытайдың кейінгі неолиті мен энеолиті (III мыңжылдық және II мыңжылдық басы б.э.д) яншао мен луншан егіншілік дақылдарымен көзге түседі. Яншао ( Хуанхэ өзенінің бойындағы деревня бойынша аталған) негізінен алғанда Гансу және Хэнань првинцияларында тарлаған (б.э.д. 2700-1700 жылдармен шамаланды) басқа да ертедегі егіншілік мәдениеті қыштарынмен ұқсас оймышталған қыштармен сипатталады. 111 Яншао мәдениеінің тайпалары тастан жасалған құралдарды пайдаланды, тек б.э.д. III мың жылдықтың аяғында ғана оларға мысты өңдеу мәлім болған еді. Халықтың негізгі қаракеті егіншілік (күріш егу) болды, азырақ дәрежеде аң аулаумен, балық шаруашылығымен және мал шаруашылығымен де шұғылданды. жүктеу/скачать 1.58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|