Қабылдаған: Танабаева Г. Т шымкент 2022
жүктеу/скачать 79.52 Kb.
|
Ұлттық құндылықтар
1 !9-ТЖБ Математика 6-сын қаз (pdf.io), 4a стат отчот, Экология және өмір қауіпсіздігі КЭД, БББ сырты 2023, ЖОБА 1201-31 Шынар-Мерей, М.Отемисулы поэзиясы, Морфология, Екпин, Проект ОП 2019-20
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы:«Мектеп жасына дейінгі баланың бойына отансүйгіштік сезім тәрбиелеу бойынша талдау жұмыстары»
- Кіріспе Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу Негізгі бөлім 1.
- Жобаның міндеті
|
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ ТАРИХ ЖӘНЕ ПЕДАГОГИКА ФАКУЛЬТЕТІ Мектепке дейінгі және арнайы педагогика кафедрасы ЖОБА Тақырыбы:«Мектеп жасына дейінгі баланың бойына отансүйгіштік сезім тәрбиелеу бойынша талдау жұмыстары» Орындаған: АмангелдіР., Мархабат Р., Мурмахмуд Н. Тобы:1201-31 Қабылдаған: Танабаева Г.Т ШЫМКЕНТ 2022 Жоспар Кіріспе Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу Негізгі бөлім 1. Мектепке дейінгі ұйымдарда патриоттық тәрбиенің негізін қалыптастыру 2.Балаларды отансүйгіштікке тәрбиелеудің педагогикалық негіздері 3.Мектеп жасына дейінгі балаларға патриоттық тәрбие берудің мәселелері Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер Жобаның мақсаты:Үздіксіз білім беру жүйесінде мектеп жасына дейінгі балалардың және Қазақстан Республикасының азаматтары және патриоттары болып қалыптасуы жолында жағдай жасауы жайында ұғындыру. Жобаның міндеті: Қазіргі таңда өмір үнемі өзгеріп, қоғам үздіксіз дамып отырған шақта ақыл - ойы озық, білімі мен біліктілігі жоғары, ұлттық рухы күшті жастарды тәрбиелеу қажеттілігі күн озған сайын артып отыр. Туған халқымыздың өткен тарихына көз жіберсек, ерекше ізгі қасиеттермен қатар Отансүйгіштіктің де керемет үлгілерін көреміз. Бүгінгі күні егеменді ел болып, қазақ деген ұлт болып отыруымыздың өзі ата - бабаларымыздың теңдесі жоқ ерлігінің арқасы. Отансүйгіштік сезімді, білім мен біліктілікті, дағды мен шеберлікті, адамгершілік қадір-қасиеттерді қалыптастыру біз үшін өте үлкен қажеттілік. Сондықтан еліміздің әрбір азаматы ұлтын сүйер азамат болып қалыптасуы тиіс. Кіріспе Мектепкедейінгіпедагогика – мектепжасынадейінгібалалардыдамыту, тәрбиелеу, оқытужәнеоныңнегізгізаңдылықтарытуралығылым. Мектепжасынадейінгібалалардытәрбиелеудіңмақсаттары, міндеттеріжәнемазмұныоныжүзегеасырудыңтүрлерінің, әдістерініңжәнеқұралдарыныңөзіндікерекшеліктерінанықтайды. Түрлері, әдістеріменқұралдарытәрбиелеупроцесініңпроцессуалдықжағынқұрайды. Бұлқұралдарісжүзіндетәрбиелеуәрекетініскеасыруға, мектепжасынадейінгібалалардытәрбиелеудіңмақсаттарыменміндеттеріншешугемүмкіндіктуғызады. Биеніңтиімділігіпедагогикалықпроцестебұлкомпоненттердідұрыстаңдапалуға, мектепкедейінгібалалықшақтыңбарлықкезеңдеріндебалалардытәрбиелеудіңзаңдылықтарыменпринциптерінебағдарлауғабайланысты. Тәрбие- мәңгі таусылмайтын, мәңгі ескірмейтін ардақты іс. Өйткені ол адам жанын мүсіндеу. Мүсіндеуші мүлт кетпесін десеңіз, тәрбие ісінің жауапкершілігі де сондай. Данышпан абай атамыздың «Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады. Одан басқа нәрсемен оздым демектің бәрі де-ақымақшылық» деген ұлағатты бүгінгі ұрпақ тәрбиесіне қайталап айтар сөз болса керек. Мінездің мінсіздігі-мәдениеттің көрінісі. Тәрбие ісінде «міне,мынау» деп ұстата қоярлық қатып қалған ереже-нұсқаулар жоқ, әрине. Тәрбиелеутүрлері – тәрбиелеупроцесініңсыртқыкөрінісі. Мектепкедейінгіпедагогикадатәрбиетүрлерідара, кішітоптық, топтықболыпбөлінеді. Тәрбиеніңнақтымақсатыменміндеттеріне, балалардыңжасжәнежекеерекшеліктерінеқарайтәрбиеніңтүрітаңдалады. Мысалы, баланыңнақтыбірқылығыбойыншаэтикалықәңгіменіоныменжекеөткізугеболады, этикалықәңгімесоңынанталқылаутүріндеөткізілуідемүмкін – топтықтүрі; эстетикалықциклдағысабақтартоптықжәнекішітоптықтүрдеөтуімүмкін; еңбекәрекетіжекетапсырмалардыорындау (кішітоптардаөсімдіктердікүту, бөлменітопболыпжинау) түріндеөтуімүмкін. Ертежастанегізіненбарлықтәрбиепроцесіүлкендержағынанназараударудыталапететінкүнтәртібіпроцестерденбасқасыжекетүрденемесекішітоптардаөткізіледі. Мектеп жасына дейінгі балалардың бойына патриоттық сезім қалыптастыру. Қайел, қайқоғамдаболмасынадамзатбаласыжасұрпақтәрбиесінезормәнберген. Өркениетжолындаалғаұмтылғанұлтеңалдыменкелешекұрпаққаоқу-білімжәнеөнегелітәрбиеберуісіндұрысжолғақоюытиіс. Патриоттықсезімжалпыадамбаласыныңелін, жерін, өзтіліменмәдениетін, тарихиұлттыққұндылықтарынқастерлейтін, батырларынүлгітұтатын, елініңболашағынасенімменқарап, өзіндікбағасынтүйсінуін, қуаттап, қолдауынпайымдайтынкөрсеткішіболыптабылады. Жаңакезеңдегібілімберудіңөзектімәселесіжасұрпаққаадамгершілік-патриоттықтәрбиеберу. Халықта «Ағаштүзуөсуүшіноғанкөшеткезіндекөмектесугеболады, алүлкенағашболғандаонытүзетеалмайсың» депбекерайтылмаған. Сондықтанбаланыңбойынажастайынанізгілік, мейірімділік, қайырымдылық, яғниадамгершілікқұндықасиеттердісіңіріп, өз-өзінесенімділіктітәрбиелеудеотбасыментәрбиешілершешушірольатқарады. Еліміздіңболашағыжасұрпақтытәрбиелеудебіріншібесік-отбасы, ата-анатәрбиесіболса, екіншібесік-білімберумекемесі. Қазақ дәстүрінде жастардың үлкендер алдында адуындап кіріп, асқақтай сөйлегені сөкеттік деп саналады. Ауыл ақсақалының қолын алу үшін, алыстан келген азамат атынан аулағырақ түсіп, үйге дейін жаяу аяңдар еді. Сырттан жасы үлкен адам кірген кезде орнынан тұрып сәлем беру, атқа қолтығынан демеп мінгізу, онымен сөйлесу, әңгімелесу барысында ізет пен ілтипат танытып отыру жасы кішілерге тән әдеп салттары болады. Тәрбие- мәңгі таусылмайтын, мәңгі ескірмейтін ардақты іс. Өйткені ол адам жанын мүсіндеу. Мүсіндеуші мүлт кетпесін десеңіз, тәрбие ісінің жауапкершілігі де сондай. Данышпан абай атамыздың «Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады. Одан басқа нәрсемен оздым демектің бәрі де-ақымақшылық» деген ұлағатты бүгінгі ұрпақ тәрбиесіне қайталап айтар сөз болса керек. Мінездің мінсіздігі-мәдениеттің көрінісі. Тәрбие ісінде «міне,мынау» деп ұстата қоярлық қатып қалған ереже-нұсқаулар жоқ, әрине.Балаларға мінез-құліқ,тәртіп,қоғамдық құбылыс,адамдардың еңбегі,еңбекке қатынасы,бір-бірімен өзара қарым-қатынасы,адалдық,шыншылдық,батылдық,ерлік сияқты адамгершілік қасиеттер,балалардың өзін-өзі алып жүру ережелері жайында айтып отыру қажет. Бірақ ата-бабаларымыздан мирас болып келе жатқан небір өнегелі істер, көріністер, адамдар сыйластығындағы сұлу салттар, ғибратты дәстүрлер бар халқымызда. Соларды ой елегінен, сезім елегінен өткізіп, парасат таразысына салар болсақ, оны азаматтық тұлғаның ең биік, ең қажетті, ең асыл бөлшегі деп ұғынар болсақ,ғанибет еді. Балабақшадағытәрбиебалатабиғатынаерекшеәсеретіп, оғанөмірбойыөшпестейізқалдырады. Заманталабыналайықтәрбиебілімберужұмысынкешендіұйымдастыру, жаңатехнологияларды, идеяларменшығармашылық, инновациялықжаңашылдықтықажететеді. Балабақшадаберілетінтәрбие-барлықтәрбиеніңбастамасы, әріжан-жақтытәбиемендамытуісініңтүпкінегізінқалайтынорын. Балабойындағыжақсықасиеттерменмүмкіндіктердіашыполардыңөнегелі, тәрбиеліболыпөсуінебалабақшаошағыныңтигізерәсерініңмаңызызор. Мектепкедейінгіжастағыадамгершілік-патриоттықтәрбиедегеніміз- баланыңморальдыққасиеттерінбелгілібірмақсатқабағыттапқалыптастыру. Адамгершіліксезімдердітәрбиелеуарқылы-моральдықтүсініктердің, әдеттердіңжәнемінез-құлықмотивтерініңқалыптасуыбірлесіпжүзегеасадыжәнемектепкедейінгібалалардыңадамгершіліктәрбиесінқамтамасызетеді. Мектепжасынадейінгібалалардыадамгершілік-патриоттықсезімгетәрбиелеудіңнақтыміндеттері: -балалардыңүй-ішіне, жақындарына, құрбы-достарына, жалпыадамдарға, Отанғадегенсүйіспеншіліксезімінтәрбиелеу; -адамгершілікережелерінесайбалалардыңмінез-құлқын, ұйымдасқантәртібін, мәдениеттілігін, жақсыәдетімендағдысынқалыптастыру; -балалардыңадамгершіліктүсініктеріменқасиеттерінтәрбиелеу. Адамгершілік тәрбиесі-жас жеткіншіктердің жан-жақты дамуындағы ең басты алғышарт. Бала тәрбиесі бір ғана жанұяның не мектептің жеке ісі емес,ол бүкіл қоғам шұғылданатын істің тұтас бөлігіне айналып отыр. Жас ұрпақтың адамгершілік сапаларын қалыптастыруда әлеуметтік орта,адамдардың бір-бірімен қарым-қатынасы, баспасөз,радио,теледидар,әдебиет,өнер,театр және т.б.әсер етеді. Тәрбиенің ең алғашқы бастамасын бала жанұяда алады. Жанұя-әр түлек үшін алтын бесік. Бала жанұяда түлеп өседі,оң-солын сонда таниды. Ол алғашқы адамгершілік қасиеттердіде,еңбек әліппесінің алғашқы бетін де үйде ашады. Гүл күнге қарап өсетіні сияқты,бала да алдындағы ересектерге қарап өсіп,ержетеді. Баланы тәрбиелеуге ата-ана жеткілікті мән бермесе,бұл істің нәтижесіз болары күмәнсіз. Абай былай дейді:«Балаға көбінесе үш алуан мінез жұғады.Біріншісі-ата-анадан, екіншісі ұстазынан, үшіншісі-құрбысынан». Солардың ішінде бала қайсысын жақсы көрсе,сонысынан көбірек жұғады. Сондықтан жұмыс қаншалықты қауырт болса да,қаншалықты шаршап-шалдығып жүрсе де, ата-ана бала тәрбиесін ұмытпауы керек. Мектеп жасына дейінгі балалардың бойында адамгершілік қасиеттерді қалыптастыруға балалардың үй ішіне,жақындарына,құрбы достарына,жалпы адамдарға,Отанға деген сүйіспеншілікті,мәдениеттілікті,жақсы әдеті мен дағдысын жатқыза аламыз. Үлкенді құрметпен қадір тұту, адамдар арасындағы ілтипатты қарым-қатынастар,екі жақты сыйласа білу-қазақ жұртының ежелден-ақ берік ұстанған әдеп-тәлімдерінің болғаны бізге аян. Мұны ғасырлардан ғасырларға ауысып келген мол нақыл сөздерінің өздерінен-ақ байқауға болады. Олардың бірі: «Үлкенді сен сыйласаң,кіші сені сыйлайды», «Кіші сені сыйласа, кісі сені сыйлайды», екіншісі: «Аға әдепті болса, іні әдепті», «Апа әдепті болса,сіңілі әдепті» деп ой қайырады,үшіншісі: «Әдептің не екенін, әдепсіз адамды көргенде ұғарсың» десе, төртіншілері: «Әдепті жігіт өсірсең, ауылдың абыройы», «Жібек мінезді жігіт жұртқа жағады» деп пікір түйеді. Осы тектес мақал-мәтелдердің бәрі де бізге жұртымыздың әр уақытта да әдептілікті құрметтегенін, сыпайы, кішіпейіл адамды басқаларға үлгі-өнеге ете білгендігін, жас ұрпақтың тәлімді, тәрбиелі болып өсуіне ерекше назар аударатындығын айқын көрсеткендей болады. «Ынтымақ жүрген жерде-ырыс жүреді», «Сіз деген-әдеп, біз деген-көмек» деп түйетін нақыл сөздер ел ұстанған сол тілек-мүдделерден туындаған. Мектепжасынадейінгібалалардыңадамгершілік- патриоттықсезімгетәрбиелеумазмұнынабаланыңОтанға, адамдарғадегенсүйіспеншілігінтәрбиелеужатады. Олүшіналдыменбалалардыңата-анасына, үйіне, туғанжеріне, оныңтабиғатына, өзқаласына, туған-туысқандарына, досқұрбыларына, балабақшағадегенсүйіспеншіліксезімінтәрбиелеуқажет. Ертесәбиліккезеңненбастапбаланыанатіліндесөйлеугеүйрету, ауызәдебиетіүлгілеріменсусындатуеңмаңыздымәселе.Балаәдебишығармаларды: өлең, ертегі, ән, жұмбақ, жаңылтпаш, мақал-мәтел, батырларжырынтыңдауарқылыанатілініңбайлығыменәсемдігінмеңгеруменқатаронысүюдіүйренеді.Балалардыхалықтыңқолөнерімен, қазіргікомпозиторлардыңсантүрліазаматтықтақырыптарғаарналғанәндеріментаныстырубалалардыңқуанышын, көңілдісезіміндамытып, еліне, туғанжеріне, ұшқыштарға, ғарышкерлерге, теңізшілерге, Отанғат.б. дегенсүйіспеншіліксезімінтәрбиелейді. Балабақшадакөптегенұлттыңбалаларыбар, олардыңбәрібірдейтәрбиеленіп, бірдейқамқорлыққабөленеді.Осыныңөзі-ақбалалардыңбір-бірінежолдастық, достықсезімінтәрбиелеудіңеңқолайлыжағдайы. Баланытәрбиелеудеоныңөмірініңалғашқыжылдарынанбастап-ақадамгершіліксезімдерінқалыптастыруүлкенорыналады. Үлкендерменқарым-қатынасжасаупроцесіндеоларғаүйірболу, олардыжақсыкөрусезімі, олардыңнұсқауларынасайәрекетжасауға, олардықуантуға, жақынадамдарынренжітетінқылықтаржасамауғаұмтылупайдаболады. Патриоттықсезімге: туғанөлкесін, Отанынсүюге, басқаұлттардыңадамдарынқұрметтеугетәрбиелеудіңерекшемаңызыбар. Тәрбиешібалалардаүлкендергеқұрметкөрсетуді, өзқатарларымендұрысқарым-қатынасжасауды, заттарғаұқыптықараудыбілдіретінсаналуанмінез-құлықдағдыларынқалыптастырады. Бұларәдетболаотырып, мінез-құлықнормасынаайналады: сәлемдесуменқоштасу, біреудіңкөрсеткенқызметінерақметайту, алғанзатынорнынақою, қоғамдықорындардаөзінмәдениеттіұстау, өтінішінізеттілікпенбілдіруәдеті. Мектепкедейінгіестияржастаүлкендермен, өзқатарларыменмәдениеттіқарым-қатынасжасау, шынайту, тазалық, тәртіпсақтау, пайдалыіс-әрекетжасау, еңбекетуәдетіқалыптасабереді. Мектепкедейінгіересекжастабалаларқылығыныңадамгершілікмазмұнынаойжүгіртеқараунегізіндедамығанадамгершілікдағдыларменәдеттернеғұрлымберікболады. Тәрбиешібалалардыңадамгершілікнормаларынабағынатын, саналытүрдемеңгерілгенмінез-құлыққатәрбиелейді. Адамгершілікнормалары: қайырымдылық, сыпайылық, әділдік, қарапайымдылық, қамқоршылық, жәнет.б. ұғымдардытәрбиешібірте-біртебалаларғатүсіндіруарқылымеңгертеді. Мектепкедейінгібалалардыңадамгершілік-патриоттықтәрбиесініңмазмұны «Балаларбақшасындатәрбиелеубағдарламасында» көрсетілген. Оған: Отанға, өзұлтынадегенсүйіспеншілік, олардыжәнеолардыңеңбегінқұрметтеу, ұлтаралық, ұжымдықжәнеадамгершілікбастамасы, мінез-құлықтәртіптілігіменмәдениеті, мінездіңерік-жігербелгілері, жекеадамныңжағымдыадамгершіліксапаларыкіреді. Баланыңбойындаадамгершілікпатриоттықтәрбиеніқалыптастырудыңнегізгіміндеттерімынабағыттарментүйінделеді: -ізгілікбастамасыментәрбиелеу; -өзотбасына, балабақшасына, туғанқаласына, көшесінесүіспеншілікпен, қамқорлықпенқарау; -табиғатқақамқорлықпенқарау; -еңбексүйгіштік, үлкендереңбегінқұрметтеу; - қазақхалқыныңсалт-дәстүрінеқызғушылықпенқарау; -мемлекеттікрәміздерментаныстыру, Отанғадегенсүйіспеншіліккетәрбиелеу. Сондай-ақ, тәрбиешілербалаларментақырыптықсабақтарөткізеді, Отантуралы, туғанжертуралытақпақ-өлеңдержаттатып, әңгімелеуарқылыбалабойынаелге, жерге, Отанғадегенсүйіспеншіліктерінарттырады. Еліміздіңтөлмерекелерінебалабақшадаертеңгіліктерөткізіптойлайды. Осысабақтар, ертеңгіліктердіөткізугетәрбиешілер, ата–аналарбелсенеқатысып, өзүлестерінқосады. Балалардыадамгершілік-патриоттықсезімгетәрбиелеудебалабақшаменмектептің, кітапханаларменмұражайлардыңсабақтастығыдаәсерінтигізеді. Біздіңалдымыздатұрғанбастыміндет – тәуелсізҚазақстанныңәржасжеткіншегініңжүрегіндеОтанына, жеріне, елінедегеныстықсезім, шынайысүйіспеншілікұялату. Сондықтанбізадамзаттықкөзқарасықалыптасқан, әлеуметтікбелсенділігіжоғарыотаншылұрпақтәрбиелепөсіругеасакөңілбөлуімізкерек. «ӘрбірҚазақстандықтыөзмемлекетіқамқорлықсызқалдырмайды, аләрбірҚазақстандықөзмемлекетініңболашақтағдырыүшінжауапты» дегенұғымдыжасұрпақсанасынасіңіруімізқажет. Мектепкедейінгіжастағыбалаларғапатриотизмтәрбиесінқалыптастыружүйесі.Замануйжаңақоғамдықөмірдеөзгерістерболыпжатқанкезде, бағытталғанжұмыстыңбірі - өскелеңұрпаққапатриоттықтәрбиеберужәнежұмысжүйесіндамыту. Қазіргікездеөзхалқымыздыңжақсыдәстүрлеріне,оныңғасырлықтүптамырына, ру, туыстық, Отандегенұғымдарғақайтаоралуғақажеттілігітуындады. Патриотизмсезіміөзініңмазмұнынабайланыстыкөпқырлыболыпкеледі: бұлөзтуғанжерінедегенсүйіспеншілік, өзхалқынадегенмақтаныш,өзелініңбайлығынмолайту, онысақтайбілу. Патриоттықтәрбие – бұлмектепкедейінгіжастағыбалаларғаадамгершілік, патриоттықсезімдерінмақсаттытүрдеқалыптастыруүрдісі.Бүгінгікүнібұлжұмысқиында,өзекті,өйткеніқазіргіжасотбастарындапатриоттықтәрбиеніқажетдептүсінбейді. Сондықтанбізбұлмәселегебәрімізбіргежұмылуымызқажет, сондағанаайтарлықтайқорытындығакелеміз. Сөзсіз, патриоттықтәрбиежұмысынмектепкедейінгішақтанбастауқажет. Осыжастабалаларүлкенніңайтқанынтыңдапқабылдайды, сондықтантәрбиеүрдісіндебалалардыңОтанға, өзқаласына, үйінедегенқамқорлықтарыннақтытүрдеқалыптастыруқажет.Сабақтардағықолданылатынкейбірұғымдарбалаларғатүсініксіздеболыпкеледі. Сондықтантәрбиешініңнегізгімақсаты — балаларғаәрбірадамныңөзОтанынадеген, үлкендерге, салт - дәстүргедегенсыйластықтуралыөзіжақсыбілуікерек, түсініктідеңгейдетүсіндіребілу. Балабақшабалаларыныңсұрақтарыкөпболыпкеледі: «Негезейіндіжәнесыйлыболуқажет?»; «БіздіңОтанымызқандай?»; «Негееліміздіқорғауымызқажет?» — осысияқтысұрақтарғаоларсабақтажауапалаалады. Біздіңбалабақшадабиылғыоқужылындабалаларғаадамгершіліктәрбиесезімдерінқалыптастырубойыншаерекшезейінқойылады, өйткенібұлсезімдердепатриотизмнегіздеріқалыптасқан. Мектепкедейінгіжастағыбалаөзінқоршағанортаныңәсемдігіне, өзініңотбасынадегенсыйластықсезімітуындағанжағдайда, оныңөзОтанынадегенсүйіспеншіліксезімі,яғнипатриоттықтәрбиеқалыптасабастайды. Мектепкедейінгіжастағыбалалардыңпатриотизмсезімінтәрбиелеу – күрделіжәнеұзақүрдіс.Баланыңтұлғаретіндедамуынажақындарына,балабақшаға, туғанқаласынажәнеелінедегенсүйіспеншілігіүлкенрольатқарады. Мектепкедейінгімекемедепатриотизмсезімдерінтәрбиелеудебасымдыбағыттыңбірі,олэкологиялықбілімберуболыптабылады.Балалардыөзелімен, ұлттық, тарихимәдениетімен,табиғатыментаныстырғанда, олардыңөзОтанының,патриотыжәнеазаматыболатындаймінездеріқалыптасабастайды. Адамныңбалалықшағындаалғанәдемітабиғаты, елініңтарихытуралыәсері,көбінеөмірбойыесіндеқаладыекен. Шындығында, біздіңелімізқандайболсада, адамөзініңтуған,өсіп – өнгенжеріне, көшесіне, алғашретағашеккенауласынадегенсүйіспеншілігінөзОтанынадегенсезіміменбайланыстырады. Балалардыөзтуғанқаласыментаныстырубіздіңойымызшаөтеқажеттіжұмыс,өйткеніолтанымдық, рухани – адамгершілік,табиғаттықорғауқызметінатқарады. Балабақшабаласына «өзініңкішкентайОтаны» туралыкөпқызықтымәліметберугеболады (қаланыңтарихижәнеқазіргікейпі, сәулеттіжерлері,ескерткіштертуралы). Тәрбиешіөзіөзқаласының,өзОтаныныңтарихынбілетінболсағана, мектепкедейінгіжастағыбалалардыпатриоттықсезімгетәрбиелеуөзнәтижесінбереді. Балалардыоқытуүшін, алдыменпедагогтыңөзіақпаратматериалынтолықтүсініктітілдежеткізебілуіқажет. Педагогтыңберілгенақпаратыныңқандайәдіс – тәсілдерарқылыжеткізеалуынабайланыстыбалаларонықабылдайдыжәнежаңанәрсебілгісікелетінқызығушылығыпайдаболады. Біз, әдіскерлербалалардықоршағанортаментаныстырудың,яғниэкологиялықтәрбиеніңжүйелілігінескереотырып, балалардырухани – патриоттықтәрбиелеусабағынатақырыптықжоспарөңдедік. Үй,балабақша, туғанқаласы, соныменқатарқоршағантабиғат «балабақшаныңжасылжелегі» - табиғатбұрышы,экологиялықсоқпақсияқтытақырыптаркірді. Бұлжұмысбарлықтоптардажүйелітүрдежүргізілуітиіс. Барлықтоптардыңтәрбиешілеріөзжұмыстарындабалалардытуғанқаласымен,еліментаныстырудыңәртүрліформаларынқолдануытиіс; мақсаттысеруен,саяхат, әңгіме, бақылау,дидактикалықойындар,әртүрлікөркемәдебиетоқужәнет.б. Бұлжұмыстарүлкендерменбалалардыңұйымдасқантүріндеөтуітиіс. Мектепкедейінгіжастакішітоптағыбалаларғақаланыкөзалдарынаелестетуөтеқиын. Сондықтаноларменжақынкөшегесеруенжасау, өзүйлері,көшелері,үйлерініңнөмірлерітуралыәңгімежүргізу. Ортаңғытопбалаларыменбұлбағыттамынандайжұмыстаржүргіземіз: алдыменбалабақшаныңтұрғанауданыментаныстырамыз, балабақшаныңайналасыныңқолыменжасалғанәдемілігіментаныстырамыз. Қаланыңауылменайырмашылығытуралыәңгімелеу. Ересектоптатуғанқаласытуралыбілумәліметіұлғаяды. Балалардыөзтуғанқаласыныңөнеркәсіппен, тарихымен, оныңкөріктіжерлеріментаныстырамыз. Осылайтаныстырғаннанбалалардаөзтуғанқаласыбойыншамақтанышсезімітуады. БалалардыңөзініңтуғанқаласыменжәнеОтаныментанысқаннанолардыңкөңіл – күйлерікөтеріліп,көріпбілгендерінсуретарқылыкөрсеткілерідекеледі. Сондықтанбұлжұмысбейнелеуөнеріндедежалғасады. Балалардыңсалғансуреттеріндеөзініңтуғанқаласынадегенсүйіспеншілігіжәнедесеруенкезіндебақылағантабиғатыжөніндебейнеленеді. Музыкасабақтарындаөзхалқыныңдәстүрінтаныпараласады. Балабақшадапатриоттықтақырыпқамерекелікертеңгіліктерөткізудәстүрліболыпкетті:Мысалы, “Сарбаздаркүні”, “Қалакүні”, “9 Мамыр – Жеңіскүні”, “Балалардықорғаукүні” жәнет.б. Балаларменөзініңтуғанөлкесібойыншатанысукітапбұрышында,түрлі – түстісуреттер – дидактикалықматериалдардықараубойынша,ұлттықсалт – дәстүрөнерібойыншажүргізіледі. Жылбойыбалаларменжүргізілетінжұмыстыңнегізі, олтабиғатпентанысу, қорғауқызметі. Табиғаттытанып – білу, қорғау – Отандытану, қорғауболыптабылады. Тәрбиешілербалаларменаракідік «экологиялықкүзетке» өзауласынтазалауғашығыптұрады. Осыарқылыбалаларғаолардыңайналанытазаұстап, үлкендергекөмектесіп, өздерініңосықаланыңтұрғыныретіндеқаланытазасақтаукеректігінтүсінулерінеқұлшындыру. Осыайтылғандардыесепкеалаотырып, біртіндепбалабақшадарухани – адамгершілік – патриоттықтәрбиежұмысыныңжүйесіқалыптасады. Бізболашақ, педагогтарбалаларғаөзініңтуғанөлкесіне,салт – дәстүрінежәнеосындайҚазақстанелінедегенсүйіспеншілігінтәрбиелейаламыз, яғнибалаларғарухани – патриоттықтәрбиебереаламыздепсенімдітүрдеайтааламыз. Отансүйгіштік және рухани адамгершілік тәрбиенің бастауы – балабақшада. Ата - бабамызданбізгежеткен, өткеніменбүгінгісінбайланыстыратынбағажетпесбайлығымызасылқазынамыз – ұлттәрбиесі. Заманымызғасайұрпақтәрбиелеудесалт - дәстүрдіпайдаланудыңпайдасызор. Тәрбиеүрдісіөтеқиындакүрделі, басыпөтпеугеболмайтынжол. Қазақүнемібаласынаболашақтаелімніңарқасүйеразаматы, келешектіңиесіөмірімніңжалғасыдепқараған. Осықағиданыберікұстағаната - бабамызқашандакелешекұрпақтыотанынсүйетінжәнеқарапайымбалаетіптәрбиелеудімақсаттұтады. Отансүйгіштік – тарихи, әлеуметтікұғым. Гректің – parties, «Отан» дегенсөзіненшыққан. БұлтерминОтанға, елге, туғанжерге, халыққадегенсүйіспеншіліктібілдіреді. Отансүйгіштікұғымыөздігіненқалыптаспайды, олүшінбірнешеалғышарттарқажет: Төлтарихымыздыбілу; Ата - тілдіардақтапқұрметтеу; Ұлттықсалт - дәстүрді, әдет - ғұрыптықадірлеу. Отансүйгіштікрухтатәрбиелеу [1]. Отансүйгіштікұғымынқалыптастыруүшінжасалатыналғышарттар: Төлтарихымыздыбілу - халықтыңынтымақтастығы, елдегі, ерлігін, мемлекеттіңкүш - қуатын, беріктігіноқыпүйрету, отансүйгіштікрухтатәрбиелеуАнатілдіардақтап, құрметтеу - Мемлекеттіктілмәртебесінкөтеру, анатілінсүюге, құрметтеугеүйретуҰлттықсалт - дәстүрді, әдет - ғұрыптықадірлеу - Бойындаізгілік, қайырымдылық, адамгершілікқұндылықтарыбарруханибайадамқалыптастыру. Отансүйгіштікрухтатәрбиелеу - Азаматтық - патриоттықтәрбиеберу. Тұлғалық, азаматтықсана - сезімінқалыптастыру. Бала - елін, жерінқастерлеп, туғанхалқыныңмәртебесінжекепиғылынанжоғарықоятынжанболғаныабзал. Ал, бұлқасиеттербалабойынатектәрбиеарқылығанасіңеді. Оныңбастықұралыруханитәрбие. Руханисезім – ұлттықрухдеңгейініңөлшемі. СолсебептітұңғызпрезидентімізөзініңхалыққаЖолдауындаазаматтардыңотаншылдықсезіміменөзелінесүйіспеншілігіндамытудыұлттыққауіпсіздіктісақтаудыңнегізгіэлементтерініңбіріретіндетаниды. Кез - келгенжасөспірімгебілімдімеңгертуғанаемес, оныңрухани - адамгершілікқасиеттерінтанып, ішкіжан - дүниесінеәсеретуарқылыжасұрпақтыңөзін - өзідамытуынажолкөрсетеаламыз. «Өзіңді - өзіңтанысаң, істіңбасы»- дегенекенШәкәрімбабамыз. Өзін - өзітанибілудегеніміз – адамныңөзін - өзітәрбиелеуі. Ал, өзін - өзітәрбиелеудегеніміз – адамгершілікмінездіқалыптастыруғабастайтынжол. Адамгершілікбаржердежақсылықүйлесімтауыптұрады. ХХІғасыртабалдырығынаттағанелімізәлемніңдамығанелдерініңқауымдастығынакіругебеталды. Сондықтан, еліміздіңтуынбиіккекөтерербілімді, білікті, адамгершілігіжоғарыұрпақтәрбиелеубіздіңалдымыздағыбастыміндет. Балалардыңөміргеқажеттібілім, білікдағдыларынтереңдете, молайтаотырып, ұлттықәдет - ғұрыппенсалт - дәстүргебаулу, адамгершіліккетәрбиелеу, оныңішінде: қазақхалқыныңқонақжайекенінбаласанасынажеткізукөркемшығармаларарқылыжүзегеасыпотырады. Мектепжасынадейінгібалаларғаарналғанкөркемшығармаларбаланышынайыболмысты, нақтыәрекеттердентысқарытұрғаншалқаркеңістіктегісаналуанқұбылыстарменадамдарәрекетіментаныстыраотырып, оныкөркемдеп, баяндапбаланыңсөздікқорынбайытады. Көркемшығармалардыңбаладамуындағытанымдық - адамгершілік, эстетикалыққызметініңмаңызыжоғары. Оғанбалақиялындамыту, көркембейнеліойлауәрекетінеәсеретуді, түрлімазмұндағыөнертүрлеріментаныстыру, ауызекісөйлеутілін, баланыңдербессөздікшығармашылығындамытудыайтуғаболады. Тәрбиешіденкөркемшығармалардытаңдаудабалаұғымынажеңіл, дамуыментанымдықжетілуінеәсеретеалатындаймүмкіндіктердіқарастыруталапетіледі. Бала - ұлтболашағы. Балатәрбиесіндеата - анабалабақша, тәрбиешіболыпбірігіпбелсенежұмысжасауықажет. Ынтымақпенбірлік, сүйіспеншілікбаржердетәрбие - берекетауыптұрарысөзсіз. Балаақылды, иманды, өнегеліісті, ар - ұяттыбарлығыната - анасынанқабылдайды. Ал, білімошағысолалғантәлім - тәрбиесінәріқарайжетілдіреді. Сондықтанда, балажаңаеккеншыбықсекілді, қалайисе, солайөседі. Балабойынаұлттықтәрбиеніертебастансіңіруата - анаменқосапедогтардыңбастыміндеті. Әрбірбалабақшатәрбиешісіеліміздіңдәстүрібойыншажалғасынтауыпкележатқанбалатәрбиесініңаясынкеңейтудімақсатетуікерек. «Адамныңадамшылығы – ақыл, ғылым, жақсыата, жақсыана, жақсықұрбы, жақсыұстазданболады» - дегенАбайатамыз, ендешеұрпақтәрбиесіндеаянбайеңбекетіп, білгеніңдіүйретіп, жауапкершіліктанытуарқылыбізөнегелі, білімді, саналыұл - қыздарымыздытәрбиелейміз. Жасұрпақтәрбиесідегенміндеттішешудемектепкедейінгіқоғамдықтәрбиеніңорныерекше. Оларөміресігінжаңағанаашқанжасбуындарденесінің, ақыл - ойының, сана - сезімініңдамуына, адамгершілікқасиеттерменэстетикалықталғамныңқалыптасуынажағдайжасайды. Мектепжасынадейінгібалалардытәрбиелеумақсатықоғамталабынантуады. ӨйткеніелімізгеОтанынсүйетін, білімді, моральдықбейнесіжоғары, шығармашылықеңбеккебейім, руханидүниесібай, жетілгенұрпаққажет. Біздіңата - аналарымызқызбенұлбаланыңтәрбиесінекүнделіктіөмірден, салт - дәстүрімізден, аңыз - әңгімелерденмысалкелтіреотырып, өнегелітәрбиеберебілген. Рухани - адамгершіліктәрбие – бұлдұрысдағдыларменөзін - өзіұстаудағдыларыныңнормалары, ұйымдағықарым - қатынасмәдениетініңтұрақтылығынқалыптастырады. Жекеадамныңадамгершіліксанасыныңдәрежесіоныңмінез - құлқыменіс - әрекетінанықтайды. Сананыңқалыптасуы – олбаланыңмектепкебармастанбұрын, қоғамтуралыалғашқыұғымдарыныңқалыптасуына, жақынадамдарыныңөзарақатынасынанбасталады. Баланыжақсыадамгершілікқасиеттерге, мәдениеткетәрбиелеудетәрбиеліадамменжолдасболудыңәсерікүштіекенінхалқымызежелденбағалайбілген. «Жақсыменжолдасболсаң – жетерсіңмұратқа, жаманменжолдасболсаң – қаларсыңұятқа...» «Жамандос, жолдасынқалдыраржауға» - дегенмақалдарданкөругеболады. Мақал - мәтелдер, жұмбақ, айтыс, өлеңдерадамгершіліктәрбиеніңарқауы. Үлкендісыйлауадамгершіліктіңбірнегізі. Адамзаттыққұндылықтарбалабойынаіс - әрекеттербарысында, әртүрліойындар, хикаялар, ертегілер, қойылымдарарқылыберіледі. Адамгершілік – адамныңруханибайлығы, болашақұрпақтыізгілікбесігінебөлейтінруханиятдәуірінежаңақадамболыптабылады. Адамгершіліктәрбиеніңнәтижесіадамдықтәрбиеболыптабылады. Олтұлғаныңқоғамдықбағалықасиеттерініңсалалары, қарым - қатынастарындақалыптасады. Адамгершілікқоғамдықсананыңеңбастыбелгілерініңбіріболғандықтан, адамдардыңмінез - құлқы, і - әрекеті, қарымқатынасы, көзқарасыменсипатталады. Оларадамдықұрметтеу, оғансену, әдептілік, кішіпейілдік, қайырымдылықт.б. Адамгершілік – еңжоғарықұндылықдепқарайтынжекеадамныңқасиеті, адамгершілікжәнепсихологиялыққасиеттерініңжиынтығы. Адамгершіліктақырыбы – мәңгілік. ОлешқашанескірмекемесАдамгершілікәрадамғатәнасылқасиеттер. Адамгершіліктіңқайнарбұлағы – халқында, отбасында, олардыңөнерлерінде, әдет - ғұрпында. Егербалабойындаадамгершілікқұндылықтарынжастайынанкөргімізкелсе, оныңқалыптасуынатеккөмектесуіміз, қолдаужасауымызкерек. Сондағанаертеңгіқоғамдабәсекелестіккетүсеалатынөзініңбіліктілігінжан - жақтыкөрсетеалатынболашақұрпақбойынанадамгершіліктіңжоғарықұндылықтарынкөреаламыз. Мектепке дейінгі патриоттық тәрбие маңызы. Мектепжасынадейінгімекемелердебалалардыпатриоттықсезімдетәрбиелеу, Отантуралы, туғанжертуралытақпақ-өлеңдержаттату, әңгімелеуарқылыбалабойынаелге, жерге, Отанғадегенсүйіспеншіліктісіңіруболыптабылады. Сондай-ақ, тәрбиешілербалаларментақырыптықсабақтарөткізеді. Еліміздіңтөлмерекелерінбалабақшадаертеңгіліктерөткізіптойлайды. Осысабақтар, ертеңгіліктердіөткізугетәрбиешілер, ата–аналарбелсенеқатысып, өзүлестерінқосады. Балалардытәрбиелеудебалабақшаменмектептің, кітапханаларменмұражайлардыңсабақтастығыдұрысжолғақойылған. Соныменқатар, отбасыменынтымақтастықжұмыстарыннығайтумақсатындаашықесіккүндері, сауалнамалар, ертеңгіліктер, ата-аналаржиналыстарыжүргізілгенжұмысымыздыңнәтижесідепесептейміз. Соныңішіндеатапайтсақ:«Меніңелім - Қазақстан!», «Отан –отбасынанбасталады», «Елімніңеркіндігі –тәуелсіздік» т.б. Патриотизм – тарихи, әлеуметтікұғым, гректің parties – Отан, елдегенсөзіненшыққан. БұлтерминОтанға, елге, туғанжерге, халыққадегенсүйіспеншіліктібілдіреді. Патриоттық, отаншылдықсезімбірте – бірте, адамныңсаналыөміріменбіргеқалыптасатынсаяси - әлеуметтікқұбылыс. Адамзатотансүйгішжәнеқайырымдыбалатәрбиелеудімақсаттұтады. Қазақхалқыөзбаласыныңізгіниетті, адалжүректі, өрәрінамысшылболғанынқалайды. Қазақтыңатынакіркелтірмей, елін, жерінқастерлеп, туғанхалқыныңмәртебесінжекепиғылынанжоғарықоятынжанболғанынтілейді. Ал, бұлқасиеттербалабойынатектәрбиеарқылысіңеді. Отанымыздымекенеткенұлттарменұлыстардыңбіршаңырақастындатату-тәтті, баяндығұмыркешуіүшінеліміздегіәразаматтыңбойындаортақмақсаттарғадегенұмтылыс, барлықхалықтарғадегенқұрметболуытиіс. Оныңбастықұралы- патриоттықтәрбие. Патриоттықсезім- ұлттықрухдеңгейініңөлшемі. СолсебептенпрезидентімізөзініңхалыққаарнағанЖолдауындаазаматтардыңотаншылдықсезіміменөзелінесүйіспеншілігіндамытудыұлттыққауіпсіздіктісақтаудыңнегізгіэлементтерініңбіріретіндетаниды. Дейтұрғанмен, әттеген-айдейтінтұстарымыздажетерлік. Қоғамдықжерлердеқазақтыңқаракөзбалаларыөзараорысшасөйлеп, Еуропамәдениетінееліктейді. Мұныңсебебінеде? Жастардыңарасындапатриоттықсезімдіқалайдәріптеуімізгеболады? АқиықақынМағжанЖұмабаевтың «берікденелі, түзуойлайтын, дәлпішетін, дәлтабатынақылдыболса, сұлусөз, сиқырлыүн, әдемітүрденләззаталып, жантолқынтарлықболса, баланыңтәрбиеалып, шынадамболатындығы» дегенқағидасыөміршеңболыпотыр. Дәлосындайигіқасиеттердібойынасіңіргенжалпыадамиқұндылықтардымеңгерген, қоғамныңжоғарымұраттымақсаттарынасайкелетінжекетұлғанықалыптастыру - баршамыздыңалдымыздатұрғанміндетіміз. Адаммахаббатықандаймәңгілікболса, оныңпатриотизмідесондаймәңгілік. Адамзатмахаббатсыз, мұратсызөмірсүреалмайды, онытеріскешығаруешнәтижеде, жемістебермейді. Олайболса, қазақстандықпатриотизмсізбіздеөркениеттіелболаалмаймыз. Солүшіназаматтардыңбиікотаншылдықсезімібүгінгеғанаемес, ертеңгекерек, болашаққакерек.Халқымызда «баланыжастан» дегенданасөзбар. Тәрбиеніңбесіктенбасталатынынескерсек, ата – бабаданкележатқандәстүрлердіеңалдыменөзімізтүсініп, балаларғаоныңнәрінсіңіребілсек, болашақпатриоттәрбиелесекбұлеңбегіміздіңжанғаны, қосқанүлкенүлесімізболмақ. Тәрбиенiңнегiзi болыпсаналатынжалпыадамзаттыққұндылықтардыңбiрi –тәрбиенiңбасқаадамғадегенқажеттiлiгi, басқаадамдардысүйебiлу қажеттiлiгi болыптабылады. Философиялықтұрғыдаруханиқұндылық, соныңішіндепатриотизмруханисұраныстардықанағаттандыратынжәнетұлғаныңруханиәлемінбайытудыкөздейді [2]. Тұлғаныңбойындағыпатриоттыққұндылықтыайқындаудажоғарыда отансүйгіштіккеберiлгенанықтамаларғажәнеқұндылық, адамгершiлiк құндылықұғымдарынфилософия, педагогика, психологияғылымдары тұрғысынансаралайтынболсақ, тұлғаныңбойындағыпатриоттыққұндылықдегенiмiз — елi ментуғанжерiн, Отанынсүю, мемлекеттiңтәуелсiздiгi менбейбiтшiлiгiн, әлемдіктыныштықтысақтауүшiнкүресу, өзініңанатілін,дінін, салтдәстүрінбүгінгізаманталабынасайұлттықмүдденегізіндежетілдіру, қоғамдағы iзгiлiкқарым-қатынасты, табиғатпенадамарасындағымейрiмдiлiктi, ұлтаралықмәдениеттi дамыту. Тұлғаныңбойындағыпатриоттыққұндылықтардықалыптастырудыңнегізгікөзі – отбасы, әулет, әлеуметтікорта, аймақ, мемлекет, әлемдіккеңістікболса, тұлғаныңбойындағыпатриоттыққұндылық — қазақпатриотизмі, ұлттықпатриотизм, Қазақстандықпатриотизм,жалпыадамзаттықпатриотизмарқылыкөрінісбереотырып, тұлғаныңбойындақұндылықтыңжоғарыкөрсеткіштері-мемлекетжәнеұлталдындағыміндет, парыз, намыс, ұлттықрух, ұлттықсана,жәнеұлттықтарихқа, салт-дәстүргедегенсүйіспеншіліктеріқалыптасады. БалаларғапатриоттықтәрбиеберумәселесіндеНұрсұлтанНазарбаев: "Қазақстанныңотаншылдықсезімінтәрбиелеубілімберудіңмектепкедейінгіжүйесіненжоғарғыоқуорындарынадейінгіорталықтардабарлықұйымдардакөкейкестіболыптабылады. БалалардыОтанды, туғанжерді, өзініңхалқынсүюгетәрбиелеу – мұғалімніңасамаңызды, асажауаптыдақадірмендіпарызы" - дегенеді. ӘрдәуірдіңтарихикезеңдеріндеОтансүйгіштіккетәрбиелеудіңөзіндікмүдделеріболады. Олеңалдымен, "ұлтжандылық", отансүйгіштік", " патриотизм", ұғымдарысолзаманныңақиқаты – наным – сенімінентуындайды. «Ұлтынсүю - ұлтшылдықемес, ұлтжандылық» депБауыржанМомышұлыатамызайтқандай, ұлттықболмыстынығайту – өзінбасқаларданжоғарықоюболыпсаналып, ұлтшылдықретіндеқаралмауытиіс. Патриоттықсезім – Отанға, туғанөлкеңе, өскенортаңадегенсүйіспеншілік. Өзұлтыңдықұрметтұту, туғантарихтан, анатілденажырамау, міне, бұл – елертеңі - жасұрпақтыңбойынасіңіретінқағидаттар. Қасиеттісезімананыңсүтіменбіргеөзінен – өзікелмейтінбаланыңбойындабіртіндепқалыптасатынқұдіреттісезім. Оладамныңсаналыөміріменқабаттасқалыптасатынпсихологиялық, саяси – әлеуметтікқұбылыс. Патриоттықсезімжалпыадамбаласыныңеліне, жеріне, өзтіліменмәдениетіне, ұлттыққұндылықтарынажекеқатынасын, өзіндікбағасынтүйсінуін, қуаттапқолдауынпайымдайтынсезімкөрсеткішіболыптабылады. ОсығанорайН. Ә. Назарбаев, – патриотизмді "әрэтностыңұлттықсезімінсыйлап, бірде – бірұлтпенқарама – қайшылықтуғызбау" – депбелгілеген. Одан, "ұлттықпатриотизм", "қазақстандықпатриотизм" – дегенекіұғымныңтуындағаныбелгілі. Елімізегемендікалғаннанберіжасұрпақтәрбиесініңтемірқазығы – қазақстандықпатриотизмболды. "Қазақстандықпатриотизм" ұғымыбіздіңтәуелсіздігімізбенқосатуғанжаңасөзболып, еліміздегісаяси – әлеуметтікахуалдыңерекшелігінкөрсетеді. Еліміздежүзденасаұлттарменұлыстардыңөкіліөмірсүруде. ҚазақстанолардыңкөпшілігініңтуғанОтаныжәнебұданбылайдамәңгітұрақтапқалармекеніболмақ. СондықтанолардыңәрқайсысыҚазақстандыата – жұртымдептанып, оныңтәуелсіздігінқорғауғажәнематериалдықбайлығынарттыруғаеңбекетуітиіс. Солсебептіқазақстандықпатриотизмұғымыкүнделіктіөмірдежиіқолданылып, кеңіненқалыптасыпкеледі. Бұлұғымныңпедагогикалықжүгінекелерболсақ, олболашақҚазақстаназаматтарынтәрбиелеументығызбайланысты. Қазақстандықпатриотизм – Отан – анағадегенсүйіспеншілікпеназаматтықерлік, өнегекөрсетушілік, бойдағыбілімменбілікті, ақыл – парасаттыелигілігінежұмсау, атамекенмүддесінеарнауболмақ. Өзелініңөткенін, тілін, әдет – ғұрпын, салт – дәстүрінқұрметтейбілудеосықазақстандықпатриотизмқұрамынакірсекерек. Мектепжасынадейінгібалалардыңқұзыреттілігінқалыптастырудағыпатриоттықтәрбиеніңмаңызы «Баланыөзтәрбиеңментәрбиелеме, өзұлтыңныңтәрбиесіментәрбиеле» халықданалығы. Мектепжасынадейінгібалағатәрбиеберутекқанатуғанүйге, отбасына, балабақшаға, туғанқаласыментуғантабиғатынадегенсүйіспеншіліктітәрбиелеуғанаемес, соныменқатарөзгеұлтөкілдерінетолеранттықарым - қатынас, олардықұрметтеуді, туғанжерге, отанқорғаушыларға, мемлекеттікрәміздерге, мемлекеттікдәстүрлерегежәнежалпықоғамдықмерекелергедегенқұрметпенсүйіспеншіліктітәрбиелеуболыптабылады [3]. Қазіргікездебалалардыңөзелі, халқы, туғанқаласы, тұрғылықтыжері, халқыныңәдет-ғұрпы, салт-дәстүрлеріжайлыбілімдеріаз. Педагогтермектепжасынадейінгібалаларғапатриоттықтәрбиеніқалыптастырудыңтүрліәдіспентәсілдерінқолдануытиіс. Мысалы, елөмірімен, оныңтарихитұлғаларымен, батырларымен, қоғамқайраткерлеріменжәнеәйгіліадамдарыментаныстыруданбастағаныдұрыс. Еліне, жеріне, Отанғадегенпатриоттықсезімкішкентайкезденбастап - ақадамныңбойынасіңіріледі. Патриоттықтәрбие - біздіңкөпұлттымемлекетіміздіңөркендеуініңнегізі. Мектепжасынадейінгібалаларғапатриоттықтәрбиеберубұлұзақжәнекүрделіүрдіс. Жақындарына, отбасына, туғанжерінедегенсүйіспеншілікбаланыңжекетұлғаболыпқалыптасуындаүлкенрольатқарады. Балалардыбатырлықіс-әрекеттертуралыәңгімелеройландырады, алғанәсерлерітолғандырады, алайдаолсезімсөніпқалуыдамүмкін. Патриоттықтәрбиеніңбастымақсаты – еліміздіңтәуелсіздігіменегемендігін, тыныштықпенбейбітшіліктісақтайтын, ұлтаралықмәдениеттідамытатын, еліміздіңрәміздерінеқұрметпенқарайтын, әлемдікдеңгейдебейбітшілікпенөркениеттіліккеөзүлесінқосатынадамгершілікмұратыбиікпатриот, намысынқаһарман, қайсар, жігерліжасұрпақтытәрбиелеу. Еліміздіңболашағы - жасұрпақтытәрбиелеудебіріншібесік - отбасы, ата - анатәрбиесіболса, екіншібесік – білімберумекемесі. Мектепкедейінгікезеңдегітәрбие - адамқалыптасуыныңалғашқыбаспалдағыболса, бүлдіршіндеріміздіңбойындарухани - патриоттықсана - сезімдіқалыптастырубағытыбойыншатәрбиеберіп, елболашағынаөзүлесінқосуда. Мектепкедейінгімекемедебалалардыңойынеркінжеткізуде, руханипатриоттықтұрғыданбілімалуынатәрбиеленуінебарлықжағдайжасалған. Халқымызда «баланыжастан» дегенданасөзбар. Тәрбиеніңбесіктенбасталатынынескерсек, ата – бабаданкележатқандәстүрлердіеңалдыменөзімізтүсініп, балаларғаоныңнәрінсіңіребілсек, болашақұлтжандыұрпақтәрбиелесек - бұлеңбегіміздіңжанғаны, тәуелсізелболашағынақосқанүлкенүлесіміздепбілеміз. Адамзаттыңасылмұраттарықайтагүлдеп, мәдениетдәрежесіменбілімділікдеңгейіқоғамныңөркендеуі - ніңбастыөлшемінеайналыпотырғанжаңағасырдажасұрпақтыотансүйгіштіккетәрбиелеудіңмаңызыартыпкеледі. ҚазақстанРеспубликасыныңтұңғышПрезидентіН. Ә. Назарбаев «Қазақстан - 2030» стратегиялықдамубағдарламасында «БізҚазақстанныңбарлықазаматтарыныңотаншылдықсезіміменөзелінедегенсүйіспеншілігіндамытуғатиіспіз» дегенсөзібүгінгіжасұрпаққапатриоттықтәрбиеберудіңқаншалықтымаңыздыекендігінкөрсетеді. Біздіңалдымыздатұрғанбастыміндет – тәуелсізҚазақстанныңәржасжеткіншегініңжүрегіндеОтанына, жеріне, елінедегеныстықсезім, шынайысүйіспеншілікұялату. Сондықтанбізадамзаттықкөзқарасықалыптасқан, әлеуметтікбелсенділігіжоғарыотаншылұрпақтәрбиелепөсіругеасакөңілбөлуімізкерек. «Әрбірқазақстандықтыөзмемлекетіқамқорлықсызқалдырмайды, аләрбірқазақстандықөзмемлекетініңболашақтағдырыүшінжауапты» дегенұғымдыжасұрпақсанасынатүсіндіруімізқажет. Елімізөзініңтәуелсіздігіналғалыанатілімізмемлекеттіктілмәртебесінеиеболыпқанатжайыпкележатыр. Мемлекеттіңболашағыбіздіңқандайұрпақөсіріп, тәрбиелеуімізгетікелейбайланыстыболса, мемлекеттіктілгеқұрметкөрсетуіміз, анатіліміздіардақтайбілуіміздеерекшерөлатқарады. Егеменелатанып, өзалдымызғадербесмемлекетболғаннанкейінжасөспірімбуынғадұрыстәрбиеберу, олардыңпатриоттықсезімінояту, елгеқызмететуге, мемлекеттіңіргесіннығайтуғабаулу, тілдіңдәрежесінкөтерубіздіңнегізгімақсатымыз. Сондықтантілтағдырынатереңқарап, мектепжасынадейінгібүлдіршіндергеқазақтілінүйретудегіталап, міндеттербалабақшамыздажақсыіскеасырылуда. Қазақхалқыныңдәстүріментаныстыруарқылы, еліне, туғанжерінедегенсүйіспеншіліксезімдерінарттыру, балалардытілүйренуге, халықмәдениетінзерттеуге, адамгершіліккебаулиды. «Анатілің – арыңбұл, Ұятыңбоптұрбетте. Өзгетілдіңбәрінбіл, Өзтіліңдіқұрметте», – депҚадырақынжырлағандай, өзанатіліміздіжетікмеңгеру, анатіліндетазасөйлеугеүйрету, халқымыздағасырларбойықалыптасып, сақталыпкележатқаннаным-сенімдерін, дәстүрін, әдет-ғұрыптарынөсіпкележатқан, жасұрпақтыңбойынасіңірубарысында, мектепжасынадейінгібалалардыңтіліндамытудаүлкеннәтижебереді. Халықбайлығыныңасылқазынасы – руханитіл. Онымеңгерубесіктәрбиесінен, анаәлдиіненбастап, балабақшадаарықарайжүзегеаспақ. Қазақта «Сүтпенсіңгенсүйекпенкетеді» дегенмақалбар. Демек, бізбалабақшатабалдырығынаттағанбүлдіршінбойынақазақтілініңқасиетінсүттейсіңіребілсек, еңбегіміздіңертеңіалдадегенсөз. Мектепкедейінгіжастанбастапбіздіңелдіңболашақазаматы,тұлғасыныңіргетасынқалауқажет.БалалардаОтаншылдыққасиеттердітәрбиелеу-баланыңөнегелікдамуміндеттерініңбірі,олөзінежақынадамдарға,мектепкедейінгібілімберуұйымына,туғанелінедегенсүйіспеншіліктідарытудықамтиды.Мектепжасынадейінгілерменжұмысжүргізгендебаланыпатриоттықәңгімелергеараластырыпотырукерек. Отанадамныңтүп-тұқияны, ата-бабаларынанберіқарайкіндікқанытамып,өсіп-өніпкележатқанжері. СондықтандақайелдіңадамыболсынөзОтанындүниедегіеңқымбаты,еңқасиеттісі,еңаяулысы-анасынабалайды. Соңғыжылдардапатриоттықтәрбиеніңмәнінекөзқарасөзгеріпкележатыр.Патриотизмжәнеазаматтықтытәрбиелеуидеяларымемлекеттікмаңызыбармақсатқаайналып, қоғамдықмәніболыптұр.Отанғатуғанжерге,табиғатқа,мәдениеткедегенсүйіспеншіліккеназараударылады. Соныменқатар ,өзОтаныныңсимволыментаныстырудыңмаңызызор. ҚазақстанРеспубликасыныңмемлекеттіксимволдары –рәміздерібар. ОлардыңтүріжәнересмиқолданутәртібіКонституциялықЗаңменбелгіленген. Адамгершіліктәрбиесініңмаңыздызаңдылығыбалалардыұжымдатәрбиелеузаңдылығы. Ұжым – бұлбаланыңжекебасынқоғамдықбағыттақалыптастырумектебі. Мұндаоныңжекеқасиеті, қабілеттілігіжәнеадамгершіліксапаларынеғұрлымайқынкөрінеді. Адамныңадамгершіліктазалығыеңалдыменоныңәрекетіндекөріністабады. Ұжымдабалаөзініңбілімін, айналадағыдүниеге, іс-әрекеткекөзқарасын: көмеккөрсетуге, нәтижешығаруға, құрбыларынақамқорлықжасауға, рахымдылыққа, қарапайымдылыққа, еңбекетугеұмтылуынкөрсетеалады. Ұжымдатәрбиелеузаңдылығытәрбиешілердіәрбаланыңмінез-құлқынаізгіықпалжасауыүшінбалалардыбірлесіпқызметжүргізудіңалуантүрлерінебіріктірудіміндеттейді. Бұлзаңдылықтыісжүзіндеқолданутәрбиешініңмейірімділіктібалалардыңжекеерекшеліктерін, адамгершіліктәжірибесін, дамуыменмүмкіншіліктерінескереотырыпталапқоябілуменұштастырабілуіненкөрінеді. Мұныңөзіолардыңұсыныстарын, идеяларыменұмтылыстарынбасыптастамай, адамгершілікмінез-құлықтың, тәртіптіліктіңнегізінқалыптастыруға, топтаорнатылғантәртіптіқұрметтеугемүмкіндікбереді. Өзкезіндетәрбиешіденұстамдылық, шыдамдылық, орындықатаңдық, тәрбиеленушілергеқұрметпенқараушылықталапетіледі. Сезімге, санағажәнемінез-құлыққаықпалжасаубірлігізаңдылығыжекеадамдамуыүдерісініңбіртұтастығыұғымынантуады. Оладамгершіліктәрбиеқұралдарыменәдістерінтаңдапалудакешендіқатынастыталапетеді. Тәрбиелікықпалжасаудыңмазмұнынбелгілейотырып, олбаладаэмоциялықәсертудырама, түсініктіболама, айналадағыөмірқұбылыстарытуралыбелгілібірұғымдарды, сондай-ақіс-әрекеттүрткілерінқалыптастырама, саналымінез-құлыққатәрбиелеймедегенмәселелердіескергенжөн. Балаларбақшасындажәнежанұядабалағақойылатынталаптардыңжүйелілігі, бірізділігіжәнебірлігімінез-құлықдағдыларынбекеммеңгеруді, баланыңжекебасыныңадамгершілікқасиеттерініңқалыптасуынқамтамасызетеді АтақтыпедагогСухомлинский; «Балакездеүшжастанонекіжасқадейінгіаралықтаәрадамөзініңруханидамуынақажеттінәрсеніңбәріндеертегіденалады. Тәрбиеніңнегізгімақсаты- денісау, ұлттықсанасезіміоянған, руханиойлаудәрежесібиік, мәдениетті, парасатты, ар-ожданымол, еңбекқор, іскер, бойындабасқадаигіқасиеттерқалыптасқанұрпақтәрбиелеу. Ертегініңруханитәрбиелікмәнізор. Олбалағаруханиляззатберіп, қиялғақанатбітіретін, жасбаланыңрухыныңөсіпжетілуінеқажеттінәрсеніңмолқорыбарруханиазық«, депатапкөрсеткен. Қайзамандаболмасынадамзаталдындатұратынұлымұрат-міндеттерініңеңбастысы — өзініңісін, өмірінжалғастыратынсалауатты, саналыұрпақтәрбиелеу. Ұрпақтәрбиесі — келешекқоғамтәрбиесі. Солкелешекқоғамиелерінжан-жақтыжетілген, ақыл-парасатымол, мәдени — ғылымиөрісіозықетіптәрбиелеу — біздіңдеқоғамалдындағыборышымыз. Мектепкедейінгібалалардыңазаматтықжәнерухани-патриоттықсезімдерінқалыптастыру, өзелініңжетістіктеріүшінмақтаныш, оныңтарихынадегенқызығушылықжәнехалқыныңсалт - дәстүрлерінедегенқұрметпенсүйіспеншіліктітәрбиелеуүшіната - аналарменбалабақшаарасындағыынтымақтастықтықажететеді. Ата-аналарарасындасауалнамажүргізіп, балабақшадаөткізілетінтүрлішараларғақатыстыруарқылыпатриоттықтәрбиегедегенқызығушылықтарынарттырубастыназардаболуытиіс. Мысалы, «Отбасылықсалт-дәстүрлер», «Спорттықжанұя», «Шеберқолдар» т.б. сияқтыжұмыстүрлерінжүргізудеата-аналардыңпедагогикалыққұзіреттіліктерінарттыру, татулықпентұлғаралыққатынастардықалыптастыруболыптабылады. ӨскелеңұрпақтыпатриотизмгетәрбиелеудіңтеориялықаспектілеріН.И.Болдырев, Д.и. Водзинский, А. и. Кочетов, и. с. Марьенко, и. Ф. Харламовтыңеңбектеріндетолықкөрсетілген. Осыжәнебасқағалымдардыңеңбектеріндетұлғаныңадамгершілікқасиеттерініңжіктелуіберілген; жекетұлғаныңадамгершілігініңқалыптасукезеңдері; тұлғаныңдамужүйесіндеқалыптасуықажетқатынастардыңмазмұны; қарым-қатынастардыңтәрбиепәніретіндегімәніжәнеолардыңжекеқасиеттергеауысуы; жекеқасиеттердіңқұрылымы. Авторларпатриотизмдіадамныңеңмаңыздыморальдықсапасыретіндеанықтайды, патриотизмніңмәнінжәнеоныңішкіқұрылымынқарастырады. Кішкентай патриотты қалай тәрбиелеуге болады? Мазмұны патриоттық тәрбие мектеп жасына дейінгі балалар: балаларды мәдени мұралармен, мерекелермен, салт-дәстүрлермен, халық қолданбалы өнерімен, ауызекі халық шығармашылығымен, музыкалық фольклормен таныстыру, халық ойындары. отбасымен, оның тарихымен, туыстарымен, отбасылық дәстүрлерімен таныстыру, шежірені құрастыру; балабақша балаларымен, ересектермен, ойындармен, ойыншықтармен, дәстүрлермен; қаламен, ауылмен, оның тарихымен, елтаңбасымен, салт-дәстүрімен, өткен және бүгіндегі беделді азаматтарымен, ауыл тұрғындарымен, көрікті жерлерімен; объектілердің жай-күйіне мақсатты бақылау жүргізу әртүрлі маусымдаржыл, табиғатта маусымдық ауыл шаруашылығы еңбегін ұйымдастыру, гүлдер, көкөністер егу, бұталар, ағаштар отырғызу және т.б.; баланың жаңа өмір жағдайларына бейімделуіне байланысты жылдың әр мезгілінде адамға, өсімдіктерге, жануарларға жанашырлық, қамқорлық көрсету және қажет болған жағдайда күнделікті балалардың шығармашылық, өнімді, ойын әрекетін ұйымдастыру. Мектеп жасына дейінгі балаларды отансүйгіштікке тәрбиелеу бойынша жұмысты тиімді жүргізу үшін мыналар қажет: педагогикалық шарттар: Балабақшадағы және отбасындағы эвристикалық орта, Балабақша тәрбиешілері мен отбасы мүшелерінің тығыз ынтымақтастығы, Педагогтар мен ата-аналардың балаларды патриоттыққа тәрбиелеу мәселелерін шешуге дайындығы. Эвристикалық орта жағымды эмоцияларға қанықтырумен сипатталады және бала үшін шығармашылық, бастамашылық, дербестік көрінісінің өрісі болып табылады [4]. Біздің зерттеуіміз үшін "Отан", "патриот", "патриотизм"ұғымдарын анықтау маңызды. Д. И. Водзинский Отан-бұл қоғам дамуының белгілі бір кезеңінде және жеке географиялық біртұтас аумақта тарихи қалыптасқан қоғамдық өмір формасы деп тұжырымдайды. Бұл халық (халықтар) өмір сүретін аумақ, оның тілі, туған жері, туған табиғаты - "Мәңгілік", кез-келген Отанның тұрақты белгілері. Бірақ Отанның мәні тарихи және географиялық ұғымдарға ғана қатысты емес, өйткені ол әлеуметтік компонентті де қамтиды (Отандағы әлеуметтік-экономикалық тәртіп) [5]. Ғалымдар "патриот" ұғымының тарихи генезисін талдайды, лексикалық мағынада "патриотизм" Отанға деген сүйіспеншілікті, өз Отанына, өз халқына деген адалдықты білдіретінін атап көрсетеді. Сонымен бірге ғалымдар Отанға деген қарым-қатынасты тек моральдық сезімдерге дейін төмендетуге болмайтынын атап өтті. Олар кең мағынаға ие және жеке тұлғаның қажеттілік-мотивациялық саласын, оның патриоттық саласын, сана мен мінез-құлық, олар біріктіріліп, патриотизмді моральдық қасиет ретінде сипаттайды. Біз мектепке дейінгі білім беру мекемелерінде кеңінен халық ауыз әдебиетінің материалдарын қолданған жөн деп есептейміз. Мысалы, мақал-мәтелдерді жай жаттаумен қатар оларды түсіндіріп, белгілі жағдайда орынды болуын көрсетеміз. Бүлдіршіндерді отансүйгіштікке тәрбиелеуде балалар арасында «Менің көшем», «Менің қалам» атты көркем сурет көрмесін ұйымдастырар едік.. Балабақшадағы тәжірибеге келсек, бүлдіршіндерді адамгершілік отансүйгіштікке тәрбиелеу жұмыстарын олардың ана тілдерін мемлекеттік рәміздерін құрметтеу, өз туған қаласының тарихын, оның көркем жерлері, мәдениеті, қаһармандары туралы білімдерін қалыптастырудан бастаймыз. Өз тәжірибемде әсіресе, балаларға арналған халық ертегілеріне көп көңіл бөлетін едік. Қазақ халық ертегілері «Алдаркөсе мен бай», «Тазша бала» «Үш жетім», «Қара батыр», «Алтын сақа», «Қамбар батыр», «Қожанасыр туралы аңыздар», «Ертөстік және айдаhар», сонымен қатар «Ер есімі ел есінде», «Елімнің бақытын тербеткен Тәуелсіздік», «Сайыпқыран сарбаздар», «Мемлекеттік тіл − менің тілім!» атты ертеңгіліктер өткіздім. Ондағы мақсатымыз: тәрбиеленушілердің ойында елжандылық сезімін қалыптастыра отырып, туған елі мен жеріне деген сүйіспеншілігін тәрбиелеу, тіліміз бен тарихымызға құрметпен қарауға тәрбиелеу. Мерекелік іс-шаралар кезінде балалар тақпақтар,өлеңдер үйренеді және тарихымен танысады.Бұндай мерекелер балабақшада көптеп кездеседі. Мысалға: «ҚР алғаш Президентінің сайланған күні» , «Тәуелсіздік күні» , «Жеңіс күні» , «Отан қорғаушылар күні» , «Қазақстандағы ұлттардың бірлігі күні». Бұндай мерекелер балаларды өз Отанын сүюге тәрбиелейді,өз Отанының қонақжай екендігін білетін болады. Өзінің ауылы, қаласын жайлы басқа да мәліметтерге қанық болады және басқа да ұлт өкілдері жайлы мағлұмат алады. Балалардың сана сезімі, туған өлкесі туралы қазақ әуені бала жанына терең сіңдірілмей патриоттық тәрбие толық болуы мүмкін емес. Бала жүрегінде мейірімділік, еркелік, ақпейілділік, қазақ әндерінің сырластығы сезгіштікті оятады, үлкен жалынды сезім тудырады, халықтың өмірін, дәстүрлерін, жақынырақ білуге көмектеседі.Қазақ ақындарының табиғат туралы өлеңдерін оқу, серуен кезі және атақты жазушылармен таныстыру кезі, назар аударарлықтай жерлер туралы әңгімелер еліне адал ұрпақты тәрбиелеуде ең қажеттісін береді. Мектепке дейінгі жастағы балалардың қоғамдық өмірмен танысуы оған деген қызығушылығын дамытуға мүмкіндік туғызады. Бала жақсы көретін кітабын көруіне, өзінің көңілінде жүрген тақырыбына сурет салуына, өзінің досына не көргенін айтуға болады, сол үшін оны жүзеге асыруға жағдай жасауымыз керек. Қоғамдық оқиғалар туралы әңгіме айтып, сұрақтарға жауап беру, олардың қызығушылығын тереңдету біздің міндетіміз болып табылады. Балалар өзінің туған қаласымен және Отанымен танысқанда олардың көңіл күйлері көтеріліп, мақтаныш сезім туып, көріп білгендерін сурет арқылы көрсетіп бергенді жақсы көреді. Сондай сурет салу өнері бойынша байқауға бір оқушым қатысып, өзінің сурет салуға деген қызығушылық әрекетін көрсете білді. Осындай сурет көрмелерін ұйымдастырып баруға да болады екен.Балалардың Отанына, туған жеріне деген игілікті сүйіспеншілік сезімдері оянып және жүректерінде мәңгі қалады. Жыл бойы балалармен жүргізілетін жұмыстың негізі – ол табиғатпен танысу, оны қорғау қызметі. Табиғатты танып білу арқылы оны қорғай отырып олар Отанды, туған жерді таниды. Біртіндеп осылай мектепте рухани-адамгершілік, патриоттық, еліне адал ұрпақты тәрбиелеу жұмысының жүйесі қалыптасады.Өсіп келе жатқан еліне адал ұрпақтың патриоттық тәрбиесі – біздіңзаманымыздың аса қажетті міндеттерінің бірі.Сіздер мен біздер тек болашақ буынды ғана емес, жалпы адамзаттыққадір-қасиеттердің мән-маңызын түсінетін, жаны да, тәні де таза, білімді, еліне адал азаматтар тәрбиелеуге міндеттіміз. Ұлттық, патриоттық тәрбие арқылы жаңа технологияны пайдалана отырып, патриоттық тәрбие, ұлттық тәрбие, рухани адамгершілік тәрбиесі — біздің ұжым қызметкерлерінің ықпалымен жүзеге асырылып жатыр [6]. Заман талабына лайық тәрбие мен білім беру жұмысын кешенді ұйымдастыру үшін жаңа технологияларды, идеялар мен шығармашылық, инновациялық жаңашылдықты енгізіп отырамын. Атап айқанда, ертегі терапия, интерактивті тақта, бейнетаспа, мультимедиялық электронды кітапшалар, электронды оқулықтар пайдаланамын. Халқымыз ғасырлар бойы ұрпағын өз елін сүюге, ізгілікке баулып келеді. Бұл ұлтымыздың дәстүрлі ұлттық тәрбиесінің өзегі деуге болады. Ұлтымыздың патриотизмге бай тарихын, жауынгерлер мен батырлардың ерліктерін, ата — бабаларымыздың өнегелі өмірін жас ұрпаққа жеткізу патриотизмге баулудың бірден – бір көзі. Бұл ретте аттары аңызға айналған Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай, Жанқожа батыр, Ақтан батыр, Наурызбай, Қарасай батыр сынды ерлеріміздің ерлігін баяндау осының куәсі. Патриоттық тәрбие ең алдымен еліміздің тәуелсіздігі мен егемендігін, тыныштық пен бейбітшілікті сақтайтын, ұлтаралық мәдениетті дамытатын, еліміздің рәміздеріне құрметпен қарайтын, әлемдік деңгейде бейбітшілік пен өркениеттілікке өз үлесін қосатын адамгершілік мұраты биік патриот, намысшыл қаһарман, қайсар, жігерлі жас ұрпақты тәрбиелеуге мүмкіндік береді. Екіншіден, патриоттық тәрбиенің негізі арқылы: халық батырлары туралы ертегі, әңгіме мазмұнын жүйелі байланыстырып, әңгімелеуге үйрету, өлең шумақтарын жаттай білуге, мақал – мәтелдердің мағынасын түсіне білуге тәрбиелеу талап етіледі. Үшіншіден — бұл әр азамат өзін осы елдің төл баласы, нағыз азаматы ретінде сезінеді. Біз балаларды еш уақытта өз туған жерінен, Отанынан ешқайда кетіп қалмауға, еш уақытта мойымауға барлық уақытта сүйіспеншілікпен қарауға, күш жігерлерін аямай қорғай білуге тәрбиелегеніміз жөн. жүктеу/скачать 79.52 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|