1.Қазақстан Республикасындағы тiл туралы 1997 ж. 11 шiлдедегі №151-i қазақстан Республикасының Заңы

Фонетика оның зерттейтін мәселелері. Дыбыс.Әріп.Алфавит.Тіл дыбыстарын жасаудағы сөйлеу мүшелерінің қызметі

жүктеу/скачать 132.13 Kb. бет 2/30 Дата 10.06.2022 өлшемі 132.13 Kb. #267566

Бұл бет үшін навигация:

• Дыбыс
• 2.Қазақ тілі сабақтарында жүргізілетін жаттығу, оның түрлері, Жаттығуға қойылатын талаптар.

1.Фонетика оның зерттейтін мәселелері. Дыбыс.Әріп.Алфавит.Тіл дыбыстарын жасаудағы сөйлеу мүшелерінің қызметі. Фонетика — гректің фоне — дыбыс деген мағынаны білдіретін сөзінен алынған— тіл дыбыстарының жүйесін, жасалуы мен ерекшеліктерін, әр түрлі сипаты мен бір-бірімен тіркесу зандылықтарын зерттейтін тіл білімінің бір саласы. Сөйлеу тілінде дыбыстау арқалы айтылып,естілетін тілдік құбылысты дыбыс дейді. Дыбыс-сөздің ең кішкене бөлігі.Дыбысты айтады және естиді. Дыбыстын таңбалау үшін алынған белгіні әріп дейді. Яғни әріп-дыбыстың жазбаша таңбасы.Әріпті жазады және көреді. Әріптердің рет-ретімен тізілген жиынын алфавит дейді. Қазақ тілінің алфавиті 42 әріптен тұрады және олардың тізбектелген қатары мынандай:а,ә,б,в,г,ғ, д,е,ё,ж,з,и,й,к,л,м,н,ң,о,ө,п,р,с,т,у,ұ,ү,ф,х, һ ц,ч,ш,щь,ы,і,ъэ,ю,я. Дыбыс адамның дыбыстау мүшелері арқылы жасалады. Олар:өкпе, кеңірдек,дауыс шымылдығы,тамақ қуысы,кішкене тіл,ауыз қуысы,көмей,таңдай,тіл,тіс,ерін,мұрын қуысы. 2.Қазақ тілі сабақтарында жүргізілетін жаттығу, оның түрлері, Жаттығуға қойылатын талаптар. Жаттығудың бірнеше түрі бар. Сипаты бойынша олар: 1) ауызша; 2) жазбаша; 3) Графикалық; 4) оқу-еңбек болып бөлінеді. Оқушылардың дербестік дәрежесі бойынша бұл: жаттығу, яғни оқу материалын бекітуге ықпал ететін; жаттығу жаттығулары, яғни жаңа білімді қолдану үшін қолданылатын жаттығулар. Сондай-ақ, оқушы өз іс-әрекеттерін дауыстап айтып, түсіндірген кезде түсініктеме беретін жаттығулар бар. Мұндай жаттығулар мұғалімге жұмыста көмектеседі, өйткені олар оқушылардың жауаптарындағы типтік қателіктерді іздеуге және түзетуге мүмкіндік береді. Жаттығудың әр түрінің өзіндік ерекшеліктері бар. Сонымен, ауызша жаттығулар оқушының логикалық қабілеттерін, есте сақтау қабілетін, сөйлеуі мен зейінін дамытуға мүмкіндік береді. Ауызша жаттығулардың негізгі сипаттамалары динамизм және уақытты үнемдеу болып табылады. Жазбаша жаттығулар сәл өзгеше функцияны орындайды. Олардың негізгі мақсаты-зерттелген материалды бекіту, дағдыларды дамыту. Сонымен қатар, олар ауызша жаттығулар сияқты логикалық ойлауды, жазбаша сөйлеу мәдениетін және оқушылардың тәуелсіздігін дамытуға ықпал етеді. Жазбаша жаттығуларды жеке және ауызша және графикалық жаттығулармен бірге қолдануға болады. Графикалық жаттығулар-сызбалар, графиктер, сызбалар, суреттер, альбомдар, технологиялық карталар, стендтер, плакаттар, эскиздер және т.б. жасауға байланысты мектеп оқушыларының жұмыстары. Әдетте, мұғалім графикалық жаттығуларды жазбаша жаттығулармен бірге қолданады, өйткені екеуі де бірыңғай оқу мәселелерін шешу үшін қажет. Графикалық жаттығулардың көмегімен балалар материалды жақсы қабылдауға және игеруге үйренеді. Сонымен қатар, олар балаларда кеңістіктік қиялды жақсы дамытады. Графикалық жаттығулар жаттығу, ойнату және шығармашылық болуы мүмкін. Оқу-еңбек жаттығулары-бұл өндірістік-еңбек қызметін дамытуға бағытталған оқушылардың практикалық жұмыстары. Осындай жаттығулардың арқасында оқушы теориялық білімдерін практикада, жұмыста қолдануға үйренеді. Олар сонымен қатар тәрбиелік рөл атқарады. Алайда, кейбір жағдайлар ескерілмесе, жаттығулар өздігінен тиімді бола алмайды. Біріншіден, студенттер оларды саналы түрде жасауы керек. Екіншіден, оларды орындау кезінде дидактикалық дәйектілікті ескеру қажет; осылайша, алдымен оқушылар оқу материалын жаттау жаттығуларымен, содан кейін оны есте сақтауға ықпал ететін жаттығулармен жұмыс істейді. Осыдан кейін, бұрын зерттелген стандартты емес жағдайда көбею жаттығулары бар. Сонымен қатар, оқушының шығармашылық қабілеті маңызды рөл атқарады. "Проблемалық іздеу"деп аталатын жаттығулар мектеп бағдарламасын игеру үшін де маңызды. Олар балаларда түйсігі қалыптастыруға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 132.13 Kb. Достарыңызбен бөлісу: