Басқару қабілеттері.
Қабілеттер деп сөздің жалпы мағынасында психологияда адамның белгілі бір қызмет түрлерін сәтті жүзеге асыруға мүмкіндік беретін кейбір қасиеттері мен қасиеттері түсініледі.
Қабілеттерді бөлуге болады:
1) жалпы (мысалы, интеллектуалды);
2) нақты (кәсіби).
331. Басқарудың теориясы мен практикасының тиімді жақтарын көрсетіңіз.
Басқарушы басқарушылық процестің табиғатын түсіну керек, басқарудың тиімділін жоғарлату құралдарын білу керек, персоналды басқарудағы керекті бұқаралық ақпарат құралдары мен қатынас құралдарын білу керек, еңбек коллективінің психологиялық қалыптасу ерекшеліктерін , адамдармен жұмыс жасаған кезде әр түрлі жағдайлар мен шарттарда болатын басқарушылық шешімді қабылдау үшін білу қажет. Еңбек ұжымын қалыптастырудың психологиялық факторларына топтағы психофизиологиялық сәйкестік, тұлғааралық әсер ету феномені, еңбек мотивациясы, көрсетілетін шарттар, әлеуметтік – психологиялық климат және басқа да психологиялық құбылыстар жатады. Ал басқарушылық шешімді қабылдаудағы психологиялық факторларға шешім қабылдау процесі мен іс-әрекет нәтижесінің құру мақсатындағылар жатады. Америкалық психолог Ф. Филлердің ойынша басқару тиімділігінің мүмкін үлгісі келесіде:
1) басшының өзі әрекет еткен жағдайдағы бақылау деңгейімен басқарудың тиімділігі анықталады.
2) кез келген жағдай үш фактордың жиынтығы болуы мүмкін. Олар: - басшы мен бағынушы арасындағы жақсы қатынас; - топтағы басшының басқару мөлшері; - топтық тапсырмалар құрылымы.
3) Осы параметрлардың жиынтығының сандық бағасы басшының жағдайды бақылаудағы деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.
332. Ішкі және сыртқы мотивацияның айырмашылығын көрсетіңіз.
Жалпы мотивацияның негізгі құндылықтарын біле отырып, сыртқы мотивация дегеніміз, егер ол дұрыс орындалмаса, сөгіс түрі ретінде дұрыс орындалғаны үшін марапатқа ие болатын тапсырманы немесе жұмысты орындауға адамзатты итермелеу тәсілі, сол сияқты, бұл міндеттер біздің тұлғамыз үшін сыртқы бастауы бар басқа да тиісті құралдарға бағынады және олардың әсерлері әртүрлі болуы мүмкін. Ынталандырудың қандай да бір түрін пайдалану адамдарды үнемі күш салуға ынталандыру үшін мотивацияның осы түрімен қолданылады.
Сыртқы және ішкі мотивацияның айқын және көрнекті ұқсастығы бар, ол екеуінің де мақсаты бір, адамдарды өз жолынан бас тартпауға, көбірек тырысуға және өмірдің оларға бере алатын мүмкіндіктерін арттыра отырып, күн сайын жақсырақ болудан ешқашан бас тартпауға шақыру. кез келген қиындықтарға немесе қиындықтарға қарамастан, өмірде мүмкін емес ештеңе жоқ екенін әрқашан ескере отырып, олардың күш-жігері мен адалдығына негізделген. Дегенмен, олардың арасындағы айырмашылықтар оларды біріктіргісі келетін барлық нәрселерден маңыздырақ.
Дәл осылай, ішкі мотивацияны пайдалану рухани салаға бағытталған, ол қол жеткізген табыстардан нәр алады, адамдарды қанағат сезіміне бөлейді, оларды пайдалырақ сезіну үшін одан әрі өсуге, тіпті позитивке толы болуға шақырады. күш-қуат, әрқашан рухани және арманшылдықты физикалық және қарапайым нәрселерден бұрын бірінші орынға қоя отырып, өмірдегі барлық нәрсе ақшаға сатып алынбайтынын көрсетеді. Жоғарыда айтылғандардың барлығы үшін мотивация түрлерінің арасындағы айырмашылықтар төменде егжей-тегжейлі сипатталуы керек:
Достарыңызбен бөлісу: |