Бекітусұрақтары:
Экологияғылымыненізерттейді?
Экологияғылымыныңмақсатыменміндеттеріната.
Экологияғылымыныңқандайзерттеуәдістерінбілесіз?
Экологияғылымыныңдамутарихыныңбіріншікезеңіқайуақыттықамтиды?Бұлкезеңдегіқандай ғалымдардыжәнеолардың еңбектерін білесіз?
Экологияғылымыныңдамутарихыныңекіншіжәнеүшіншікезеңдеріқайуақыттардықамтиды?Ғалымдармен олардыңеңбектерін атаңыз.
Экологияғылымыныңқандайсалаларынжәненегізгібағыттарынбілесіз?
Әдебиет:
Негізгі:1-9
Қосымша:10-13
Тақырыбы:Аутэкология–ағзаларэкологиясы
Сағат саны:4
Тақырыптыңжоспары:
Дараорганизмдерэкологиясы–аутэкология.
Ағза және оның тіршілік ету жағдайы. Тіршілік ортасы мен ағзаның өзара қарым-қатынасы.
Экологиялықфакторларжәнеолардыңжіктемесі.Шектеушіфакторлар.
ШелфордтыңтөзімділікзаңыжәнеЛибихтіңминимумзаңы.
Дәрістезисі
Ағза - зат алмасудың негізгі бірлігі, кез-келген тірі зат. Біздің планетада тірі ағзаларспецификалы жағдайы бойынша әртүрлі 4 негізгі мекен ету ортасын игерген. Мекен етуортасы: сулы, құрлық-ауа, топырақ, ағза болып бөлінеді. Ағзалардың қоршаған ортаныңжағдайларынабейімделуі-адаптация депаталады.
Экологиялықфактордегеніміз–ағзадағыбейімдеушілікреакцияларнемесебейімделулерарқылыжауапберетінқоршағанортаныңкез–келгенэлементінемесежағдайы. Орта факторлары әртүрлі болады. Олар тірі ағзалар үшін қажет немесе керісіншеолардың тіршілігіне және көбеюіне кедергі келтіруі мүмкін. Кез – келген ағзаға қоршағанортаданкөптегенэкологиялықфакторларәсеретеді.Өзкезегіндеағзаэкологиялықфактордың әсеріне жауапты реакция қайтарады. Ортаның экологиялық факторларын үшкатегорияға бөледі: Абиотикалық фактор (өлі табиғат факторлары); Биотикалық фактор(тірітабиғатфакторлары);Антропогендіфактор(адамныңіс-әрекетінентуындағанфакторлар);
Экологиялық факторлардың әртүрлілігіне қарамастан ағзаларға әсер ету сипатынажәне оларға ағзалардың қайтаратын реакциясына қарай жалпы экологиялық заңдылықтарқалыптасты.Оптимумзаңы.Ағзағажағымдыәсерететінфактордыоптимумнемесеэкологиялық фактордың оптимум зонасы деп атайды. Шелфордтың толеранттылық заңы.Экологиялықфакторлардыңжетіспеуіғанаемес(минимум),оныңартықмөлшерідешектеуші әсер етеді. Б.Коммонердің қоршаған ортаға байланысты төрт заңы. Либихтыңминимум заңы. Бұл заң бойынша экологиялық факторлар жиынтығында төзімділік шегінееңжақын фактор ағзағакүшті әсер етеді.
Достарыңызбен бөлісу: |