1. Жануарлар биотехнологиясының даму тарихын айтыңыз?

Гендерді микроиньекциялау арқылы трансгенді жануарларды алу

жүктеу/скачать 0.63 Mb.

бет	2/4
Дата	20.05.2022
өлшемі	0.63 Mb.
	#256476

1 2 3 4

Байланысты:
СЕССИЯ Жануарлар биотехнологиясы-1
119-17, эстафета , эстафета , 6 лаб Ордабек Асем (1), НААР 2020, 19 сонгы қаз әдістеме силл) (1), 13-апта.Қазақ т.1301-39.Смаил А., Практика 1Бсын.1301-39т., Практика.1Б сыныбы, 1301-39 тобы.Инновация.2-апта, ЛЕКЦИЯ ӘЛЕУМЕТТАНУ, Новый документ, 13апта.Анарбай Аружан 1701-10, 452393.pptx, Документ Microsoft Word

29. Жасушаға енгізілетін векторлар түрлері.

28. Гендерді микроиньекциялау арқылы трансгенді жануарларды алу
Гендерді микроиньекциялау арқылы трансгенді жануарларды алу
үшін пронуклеус сатысындағы эмбриондарды хирургиялық жолмен
не болмаса сойылған малдан алу кажет болады. Микроиньекциялау
үшін қажетті үрықталған аналық жүмыртқасын алу мақсатында,
әр жануар түріне лайықты нүсқа бойынша суперовуляция шақырылып, наркоз салынған не болмаса өлтірілген хайуандардың жүмыртқа түтігін шаю арқылы аналык жүмыртқасы алынады.
Эмбриондарға микроиньекция жасау үшін үстіне инвертирлен-
ген микроскоп, түтқыш жэне иньекциялық пипеткаларды басқаруға
қажетті екі микроманипуляторлар жэне иньекциялық қысымды рет-
теп түратын қондырғы қоиылған үлкен әрі мығым орналастырылған үстел қажет болады. Микроскоптың заттық үстеліне парафин майы- мен көмкерілген арнайы орта бар иньекциялық камера орнатылады. Орта ішіне эмбриондар салынады. Иньекциялау үшін қажетті эмбриондарды иньекцияланатын пронуклеусы жақсы көрініп түратындаи етіп, төменп кысым тудыру арқылы тұтқыш пипеткада
бекітіп түрады. Иньекциялық пипетка үшына (ішкі диаметрі 1 мкм көлемінде) ДНҚ бар ерітінді сорылады. Иньекциялау барысында пипетканы мөлдір қабықша мен жасушалык жарғақшадан (мембранадан) өткізе келе пронуклеуске ендіріп, оның ішіне 1 -2 пкл ДНҚ бар ерітінді егіледі (
29. Жасушаға енгізілетін векторлар түрлері.
Векторлық молекуланың шығу козі болып бактериялық
плазмидалар мен вирустар (әсіресе фагтар) саналады.
Векторлардың негізгі 6 түрі бар.
1. Плазмида
2. Космида
3. Фазмида
4. Шаттл вектор
5. Жасанды бактериалды хромосомалар
6. Жасанды ашытқы хромосомалар
Плазмидалар — хромосомадан тыс реплекацияланатын ДНҚ
молеукуласы. Плазмидалар көбінесе бактерияларда кездеседі,
ол екі тізбекті сақина молекулалары. Вектор ретінде мөлшері
15— 20 мың н. ж. дейінгі, көбінесе 2-ден 10 мың н. ж.
құралған кішігірім плазмидалар қолданылады. Плазмидалық
векторлар генді бактерияларға тасымалдап, оның тиімді
жұмысын қамтамасыз ете алады.
Космида (Cosmides) — құрамында лябда фагтың ДНҚ сының
фрагменті және соs-телімі (участок) бар плазмида. Гендік
кітапханалар құру үшін қолданылады. Космидаларды бірінші
рет 1978 ж. Коллинс және Брюнинг құрастырады. Космида
көмегімен 32-47 мың н.ж болатын мөлшердегі ДНҚ-ны
тасмалдауға болады, салыстырмалы түрде плазмида
көмегімен тек 4-5 мың н.ж мөлшерде ДНҚ-ны ғана
тасмалдауға болады. Оған қоса космидалар фагты
бөлшектерге оралады, бұл оларды трансдукция көмегімен
бактерияға енгізуге мүмкіндік береді, және космида жасанды
түрде құрастырылады.
Фазмида (phasmid) [грек. pha(gos) — жеуші және plasma —
құрастырылған] — гибридті вектор, фаг және плазмида
геномының бөліктерінен құралған. Фазмидаға бөтен ДНҚ-ны
еңгізгенен кейін бір жағдайларда фаг ретінде, басқа
жағдайларда плазмида ретінде дамиды.
43. 4. Шаттл вектор
Рекомбинанты вектор, прокариот
және эукариот жасушаларында
репликациаланатын аймақтары
бар.
Жасанды бактериалды хромосомалар
ВАС F-фактордың репликация инициация нүктесі мен екі
жас жасушаға плазмидтердің ажыратылуын қамтамасыз
ететін плазмидтік векторлар. ВАС плазмидтерді
бактериялық хромосомадан бөліп алу оңай. ВАС-тар
ұзындығы 100-3000 кб болатын рекомбинатты ДНҚ-ны
қабылдай алады. ВАС адам геномы жобасында
хромосомалардың үлкен бөліктерін клондау мен
секвенирлеу кезінде қолоданды.
Жасанды ашытқы хромосомалар
S. Cerevisiae үшін экспресияланатын 3 вектор түрі бар:
1. Эписомалық, немесе плазмидалық векторлар (YEps)
2. Интеграциялық векторлар (Yips)
3. Жасанды ашытқы хромосмалары (YAC)

жүктеу/скачать 0.63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4